B12 Vitamini Nedir?
B12 vitamini, diğer tüm B vitaminleri gibi suda çözünen bir vitamindir. Yani suda çözülebilir ve kan dolaşımında dolaşabilir anlamına gelmektedir. İnsan vücudu B12 vitaminini dört yıl boyunca depolayabilir. Aşırı veya istenmeyen herhangi bir B12 vitamini idrar yoluyla vücuttan atılır.
B12 vitamini, vitaminler arasında en geniş ve yapısal olarak en karmaşık olan vitamin türüdür. Et ürünlerinde doğal olarak bulunur ve yalnızca bakteriyel fermantasyon sentezi yoluyla endüstriyel olarak üretilebilir.
B12 Vitamini Faydaları
B12 faydaları, vücudumuzun bir çok bölümü ve fonksiyonlarında karşımıza çıkmaktadır. B12 vitamini, beynin normal işlevi ve sinir sistemi için çok önemlidir. Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda rol oynar ve DNA’nın oluşturulmasına, düzenlenmesine yardımcı olur.
Vücuttaki her hücrenin metabolizması B12 vitaminine bağlıdır. Dolayısıyla bu vitamin, yağ asitlerinin sentezinde ve enerji üretiminde de rol oynar durumdadır. B12 vitamini, insan vücudunun folik asidi emmesine yardımcı olarak enerjinin ortaya çıkmasını sağlar.
İnsan vücudu her dakika milyonlarca kırmızı kan hücresi üretmektedir.Bu hücreler B12 vitamini olmadan düzgün şekilde çoğalamazlar. Kırmızı kan hücrelerinin üretimi, B12 vitamini seviyelerinin çok düşük olması durumunda azalmaktadır. Kırmızı kan hücresi sayısı önemli ölçüde azalırsa da kansızlık (anemi) problemi ile karşılaşılabilir.
B12 vitamininin bilimsel olarak kanıtlanmış faydaları;
- Hamilelik sırasında oluşabilecek doğum kusurlarını önleyebilir (1).
- Kemik sağlığını destekleyebilir ve osteoporozu önleyebilir (2).
- Merkezi görüşünüzü etkileyen ve bir göz hastalığı olan Maküler Dejenerasyon riskinizi azaltabilir (3).
- Ruh halini iyileştirebilir ve depresyon belirtilerini azaltabilir (4).
- Nöron kayıplarını önleyerek beyin sağlığınızı destekleyebilir (5).
- Enerji artışı sağlayabilir (6).
- Homosistein oranını azaltarak kalp sağlığını destekleyebilir (7).
- Saç, cilt ve tırnak sağlığını destekleyebilir (8).
Sağlığınız için önemli B12 vitaminlerine buradan ulaşabilirsiniz!
B12 Vitamini Nelerde Bulunur?
B12 vitamini doğal olarak balık, et, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde bulunur. Genellikle bitkisel kaynaklı gıdalarda bulunmaz.
B12 vitamini açısından zengin besin kaynakları şunlardır:
- Sığır eti
- Jambon
- Kümes hayvanları
- Kuzu
- Balık (özellikle mezgit balığı ve ton balığı)
- Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri
- Bazı besinsel maya ürünleri
- Yumurta
Bazı soya sütü ve kahvaltı gevrekleri B12 vitamini ile zenginleştirilir.
Aktif bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan önce dengeli bir diyet uygulamak ve sağlıklı miktarda besin almak her zaman daha iyidir. Bu belirtilen ürünleri içeren sağlıklı bir beslenme planı izlediğinizde, B12 eksikliği problemi yaşamazsınız.
B12 Eksikliği Belirtileri
B12 Vitamini eksikliği, vücut yeterli B12 vitamini almadığında ortaya çıkar. Bu tarz yaşanabilecek bir B12 eksikliği, özellikle sinir sistemi ve beyinde tersine çevrilemez potansiyel ciddi hasarlara neden olabilir.
Normal B12 seviyesinin biraz altındaki seviyeler bile, depresyon, kafa karışıklığı, hafıza sorunları ve yorgunluk gibi eksiklik belirtilerini tetikleyebilir. Bununla birlikte bu belirtiler, tek başlarına B12 vitamini eksikliğini teşhis etmek için yeterli değildir.
Diğer B12 vitamini eksikliği belirtileri ise; kabızlık, iştah kaybı ve kilo kaybıdır.
Belirtiler şiddetlendiğinde, ellerde ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma gibi nörolojik değişiklikler ile karşılaşılabilir. Bazı insanlar dengeyi korumakta zorluk çekebilir.
B12 değerleri düşük olan bebeklerde; yüz titremeleri gibi olağandışı hareketler, bunun yanı sıra refleks problemleri, beslenme güçlüğü, tahriş ve eksikliğin tedavi edilmemesi durumunda ortaya çıkan büyüme problemleri ortaya çıkabilir.
B12 vitamini eksikliği ciddi, kalıcı sinir ve beyin hasarı riski taşımaktadır. Yetersiz B12 vitaminine sahip olan bazı kişilerde ruhsal denge bozukluğunun, cinnetin ve bunaklığın gelişme riski daha yüksektir.
Yetersiz B12 vitamini seviyeleri, kansızlığa da neden olabilir. Kansızlığın en sık görülen belirtileri; yorgunluk, nefes darlığı ve düzensiz kalp atışıdır.
Kansızlığı olan kişiler ayrıca şu problemlerle de karşılaşabilir:
- Ağız ya da dilde yara oluşumu
- Kilo Kaybı
- Soluk veya sararmış cilt
- İshal
- Adet problemleri
Yaşanan B12 vitamini eksikliği aynı zamanda, insanları enfeksiyonların etkilerine daha duyarlı hale getirmektedir.
B12 Vitamini Günlük Ne Kadar Alınmalıdır?
ABD’de, Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH); 14 yaşın üzerindeki gençlerin ve yetişkinlerin, günde 2,4 mikrogram (mcg) B12 vitamini tüketmesi gerektiğini belirtmektedir. Hamileler 2,6 mcg, emziren kadınlar ise günde 2,8 mcg tüketmeye dikkat etmelidir (9).
Aşırı B12 vitamini alımı toksik veya zararlı nitelikler göstermemiştir. Ancak, diğer her takviyede de olduğu gibi, B12 takviyesi kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışınız.
Bazı ilaçlar B12 vitaminiyle etkileşime girebilir. Bunlar; metformin, proton pompası inhibitörleri ve sıklıkla peptik ülser hastalığı için kullanılan h2 reseptörü agonistleridir. Bu ilaçların tümü, B12 vitaminin emilimini engelleyebilir. Ayrıca antibiyotik kloramfenikol veya kloromisinetin, takviye alan kişilerde kırmızı kan hücresi üretimini engelleyebilir.
B12 Vitamini Yan Etkileri
B12 Vitamini, ağız yoluyla alındığında, cilde uygulandığında, burundan alındığında, veya damar içine enjekte edildiğinde çoğu insan için güvenlidir. B12 Vitamini, yüksek dozlarda bile çoğu zaman güvenli kabul edilir (10).
Bazı Önlemler ve Uyarılar
Hamilelik ve emzirme : B12 Vitamini, hamile veya emziren kadınlar için önerilen miktarlarda ağızdan alındığında güvenlidir. Hamile kadınlar için önerilen miktar günde 2,6 mcg’dir. Emziren kadınlar günde en fazla 2,8 mcg almalıdır. Daha büyük miktarlar almayın. Daha büyük miktarların güvenliği bilinmemektedir.
Ameliyat sonrası stent yerleştirme : Koroner stent aldıktan sonra B12 vitamini, folat ve B6 vitamini kombinasyonunu kullanmaktan kaçının. Bu kombinasyon kan damarı daralması riskini artırabilir.
Kobalt veya kobalamine karşı alerji veya duyarlılık : Bu duruma sahipseniz, B12 vitaminini kullanmamanız önerilir.
Leber hastalığı, kalıtsal göz hastalığı: Bu hastalığa sahipseniz B12 vitaminini almayın. Optik sinire zarar verebilir.
Anormal kırmızı kan hücreleri (megaloblastik anemi) : Megaloblastik anemi bazen B12 vitamini ile tedavi edilerek düzeltilir. Bununla birlikte, bunun bazı yan etkileri olabilir. B12 vitamini takviyesine, doktorunuz tarafından önerilmedikçe başlamayın.
süperrr