“Halitosis” olarak da adlandırılan ağız kokusu, kişi için utanç verici bir durum olabilir ve bazı durumlarda kaygıya bile sebebiyet verebilir. Hal böyleyken mağaza raflarının sakız, nane, ağız gargaraları ve ağız kokusuyla savaşmak için tasarlanmış diğer ürünlerle dolup taşmış olması hiç de şaşırtıcı bir durum değildir. Ancak bu ürünlerin birçoğu sadece geçici önlemlerdir, çünkü sorunun asıl nedenini ele almaz ve çözüme kavuşturmazlar. (1)

Belirli gıdalar, sağlık koşulları ve alışkanlıklar ağız kokusu sebepleri olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Birçok durumda, düzenli bir diş hijyeni ile ağız kokusu problemini iyileştirebilirsiniz. Basit öz bakım teknikleri, sorunu çözmezse, daha ciddi bir durumun ağız kokusuna neden olup olmadığından emin olmak için diş hekiminize veya doktorunuza danışın.

Ağız Kokusu Belirtileri

Kötü nefes kokusu sorununun şiddeti, kaynağa veya altta yatan nedene bağlı olarak değişmektedir. Bazı insanlar, çok az veya hiç ağız kokusuna sahip olmamalarına rağmen nefesi konusunda çok endişelenmekte, bazıları ise ağız kokusuna sahip olduğu halde bu durumun farkında olmamaktadır. Çünkü, kendi nefesinizin nasıl koktuğunu değerlendirmek imkânsız denecek kadar zordur. Dolayısıyla, kötü ağız kokusuna sahip olup olmadığınız ile alakalı sorularınızı cevaplaması için yakın bir arkadaşınıza veya akrabanıza danışabilirsiniz. (2)

Ağız kokusunun önüne geçmek için ne yapmanız gerektiğini merak ediyorsanız “Ağız Kokusuna Ne İyi Gelir?” yazısını mutlaka okuyun!

Ağız Kokusu Neden Olur?

Oluşan kötü nefes problemlerinin çoğu ağızda başlar ve bunun birçok olası sebebi bulunmaktadır. Ağız kokusu nedenleri arasında yer alan durumlar şunlardır:

• Gıda: Gıda parçacıklarının dişlerinizdeki ve etrafındaki kalıntıları, bakterileri artırabilir ve kötü kokuya neden olabilir. Soğan, sarımsak ve baharat gibi bazı yiyecekleri yemek de ağız kokusuna neden olabilir. Bu yiyecekler sindirildikten sonra kan dolaşımına girerler, akciğerlerinize taşınırlar ve dolayısıyla nefesinizi etkilerler.
• Tütün ürünleri: Sigara içmek hoş olmayan bir ağız kokusuna neden olur. Ayrıca sigara içenlerin ve oral tütün kullanıcılarının, başka bir ağız kokusu kaynağı olan diş eti hastalığına yakalanma olasılıkları daha yüksektir.
• Kötü diş hijyeni: Günlük olarak dişlerinizi fırçalamıyor ve diş ipi kullanmıyorsanız, yiyecek parçacıkları ağzınızda kalır ve ağız kokusuna neden olur. Dişlerinizde renksiz, yapışkan bir bakteri (plak) oluşur. Oluşan bu plaklar, diş etlerinizi tahriş edebilir ve sonunda dişleriniz ile diş etleriniz (plaklar) arasında plak dolgulu cepler (periodontitis) oluşturur. Diliniz de koku üreten bakterileri yüzeyinde hapsedebilir. Ek olarak, düzenli olarak temizlenmeyen veya uygun şekilde takılmayan protezler, kötü kokuya neden olan bakterileri ve gıda parçacıklarını barındırabilir.
• Ağız kuruluğu: Tükürük, kötü kokulara neden olan parçacıkları gidererek ağzınızı temizlemeye yardımcı olur. Tükürük üretiminin azalmasına sebep olduğundan dolayı “ağız kuruluğu veya kserostomi” olarak adlandırılan bir durum ağız kokusu oluşumunu tetikleyebilir. Kronik ağız kuruluğu ve kokusu, tükürük bezleriniz ve bazı hastalıklarınızla ilgili bir sorundan kaynaklanabilir. (3)
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, ağız kuruluğuna neden olup dolaylı olarak ağız kokusu problemi yaratabilir. Diğerleri (ilaçlar) nefesinizde taşınabilecek kimyasalları serbest bırakmak için vücutta parçalanabilir.
• Ağzınızdaki enfeksiyonlar: Diş çekimi gibi ağız operasyonu sonrası oluşan cerrahi yaralar, ağız kokusuna neden olabilir. Ayrıca diş çürümesi, diş eti hastalığı veya ağız yaralarının bir sonucu olarak kötü nefes kokusu meydana gelebilir.
• Diğer ağız, burun ve boğaz durumları: Kötü nefes bazen bademciklerde oluşan küçük taşlardan kaynaklanır ve bu taşlar, koku üreten bakterilerle kaplıdır. Enfeksiyonlar veya burun, sinüs ya da boğazda oluşan kronik iltihap, postnazal damlamaya katkıda bulunabilir ve aynı zamanda ağız kokusuna sebep olabilir.
• Diğer sebepler: Bazı kanser türleri gibi hastalıklar ve metabolik bozukluklar gibi durumlar, ürettikleri kimyasalların bir sonucu olarak belirgin bir nefes kokusuna neden olabilirler. Mide asitlerinin kronik reflüsü (gastroözofageal reflü hastalığı) kötü nefes kokusu ile ilişkili olabilir. Küçük çocuklarda ağız kokusu ise, burun deliğine oturmuş bir yiyecek parçası gibi yabancı bir cisim tarafından meydana gelebilir.

Ağız Kokusu Teşhisi

Diş hekiminiz muhtemelen bir teşhiste bulunmak için, ağzınızdan gelen nefesi ve burnunuzdaki nefesi koklayacak ve kokuyu bir ölçekte değerlendirecektir. Çünkü dilin arka kısmı çoğu zaman kokunun kaynağıdır. Bu nedenle diş hekiminiz de dilinizi sıyırabilir ve kokusunu değerlendirebilir.

Kötü nefeslerden sorumlu olan kimyasalları tanımlayabilen sofistike dedektörler vardır, ancak bunlar her diş hekiminde mevcut değildir.

Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?

Ağız kokusuna çözüm oluşturmak için, çürük oluşumunu önlemeye ve diş eti hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olun. Ayrıca sürekli olarak, iyi bir ağız hijyeni uygulayın.

Kötü nefes kokusu için ek tedavi, sorunun nedenine bağlı olarak değişebilir. Eğer, kötü nefesinizin altta yatan bir sağlık durumundan kaynaklandığı düşünülürse, diş hekiminiz sizi ilgili doktora yönlendirecektir.

Ağız sağlığınızla ilgili nedenlerden dolayı diş hekiminiz, bu durumu daha iyi kontrol etmenize yardımcı olmak ve doğru ağız kokusu tedavisi uygulayabilmek için sizinle birlikte çalışacaktır. Diş önlemleri şunları içerebilir:

• Ağız çalkalama ve diş macunları: Ağız kokunuz dişlerinizdeki bakteri (plak) birikiminden kaynaklanıyorsa diş hekiminiz size, bakterileri öldüren bir ağız çalkalama ve ağız kokusu giderme ürünü kullanmanızı önerebilir. Diş hekiminiz ayrıca, plak oluşumuna neden olan bakterileri öldürmek için anti-bakteriyel madde içeren bir diş macunu da önerebilir.
• Diş hastalığının tedavisi: Eğer diş eti hastalığınız varsa, bir diş eti uzmanına (periodontiste) sevk edilebilirsiniz. Diş eti hastalıkları, diş etlerinizin dişlerinizden ayrılmasına neden olabilir ve kokuya sebebiyet veren bakterilerle dolu derin ceplerin oluşmasını sağlayabilir. Bazen sadece, yapılacak profesyonel bir temizlik bu bakterileri temizleyebilir. Diş hekiminiz ayrıca, hatalı diş restorasyonlarının yerine bakterilerin üreme zeminini değiştirmenizi tavsiye edebilir.

Ağız Kokusunu Önlemek İçin Yaşam Tarzı ve Ev Çözümleri

Evde ağız kokusunu önlemek veya azaltmak için:

• Yemek yedikten sonra dişlerinizi fırçalayın: Özellikle yemeklerden sonra günde en az iki kez florür içeren diş macunu kullanarak dişlerinizi fırçalayın. Anti-bakteriyel özelliklere sahip diş macununun kötü nefes kokusunu azalttığı gösterilmiştir.
• Günde en az bir kez diş ipi kullanın: Düzenli diş ipi ile temizleme, dişlerinizin arasından yiyecek parçacıklarını ve plakları temizler ve kötü nefesi kontrol etmeye yardımcı olur.
• Dilinizi fırçalayın: Diliniz bakteri barındırır, bu nedenle dikkatlice fırçalamak kokuları azaltabilir. Aşırı miktarda bakteriyle (örneğin, sigara veya ağız kuruluğundan kaynaklı olan) kaplanmış bir dili olan kişiler için, bir dil temizleyici kullanmak ağız kokusunu önlemek için faydalı olabilir. (4)
• Protez veya diş cihazlarını temizleyin: Diş köprüsü ya da takma diş kullanıyorsanız, bu cihazları en az günde bir kez ya da diş hekiminizin belirttiği şekilde iyice temizlemelisiniz. Eğer bir diş tutucunuz veya ağız koruyucunuz varsa, onu her ağzınıza koymadan önce temizlemelisiniz. Diş hekiminiz size bu cihazlar için en iyi temizlik ürününü önerebilir.
• Ağız kuruluğundan kaçının: Ağzınızı nemli tutmak için tütünden uzak durun ve bolca su için. Ağız kuruluğuna yol açabilecek kahve, tatlı içecekler veya alkolden uzak durun. Tükürüğü uyarmak için sakız çiğneyin veya şekeri emin (tercihen şekersiz). Kronik ağız kuruluğu için diş hekiminiz size, tükürük akışını uyaran bir yapay tükürük preparatı veya oral bir ilaç almanızı tavsiye edebilir.
• Diyetinizi düzeltin: Kötü nefes kokusuna neden olabilecek soğan ve sarımsak gibi gıdalardan kaçının. Şekerli yiyecekler yemek de kötü nefesle bağlantılıdır.
• Düzenli olarak yeni bir diş fırçası alın: Diş fırçanızı yıprandığında, her üç ila dört ayda bir değiştirin ve yumuşak kıllı bir diş fırçası seçin.
• Düzenli diş muayenelerini planlayın: Dişlerinizi veya protezlerinizi muayene edip temizletmeniz için düzenli olarak diş hekiminizi (genellikle yılda iki kez) ziyaret edin.

Sonuç olarak; eğer ağız kokusu probleminiz varsa, ağız hijyen alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Yemek yedikten sonra dişlerinizi ve dilinizi fırçalamak, diş ipi kullanmak ve bol miktarda su içmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmayı deneyin.

Kötü nefes kokunuz bu değişiklikleri yaptıktan sonra bile hala devam ediyorsa, mutlaka bir diş doktoruna görünün. Eğer diş hekiminiz, ağız kokusuna sebep olan daha ciddi bir durumdan şüphelenirse, kokunun nedenini bulmak için sizi bir doktora yönlendirebilir.

Bağışıklık Sisteminizi Hızlıca Güçlendirmenizi Sağlayacak 10 Takviye (2021 Güncel Liste)