Kadınlarda Cinsel İsteksizlik
Çok sayıda kadın, azalan hormonlar, iş stresi, ilişki sorunları ve diğer problemler nedeniyle özellikle 40 yaşından sonra cinsel isteksizlik problemi yaşıyor. Tıbbi bir terim olan cinsel isteğin azalması bozukluğu (HSDD) her yaştan kadının yaşadığı cinsel işlev bozukluğunu ifade etmek için kullanılır. Son dönemde yapılan bir araştırma, 18 ila 59 yaş aralığındaki kadınların yaklaşık üçte birinin, cinsel ilişki konusunda ilgi kaybı yaşadığını göstermektedir. Erkeklerin temel cinsel şikayeti olan erektil disfonksiyondan farklı olarak kadınların cinsel problemi hem zihinsel hem de fiziksel etmenlerden kaynaklanabilir ve sadece bir hap ile tedavi edilmesi mümkün olmayabilir.
İlişki psikologu Sheryl Kingsberg “kadınların cinselliği ve cinsel isteksizlik nedenleri çok yönlü ve oldukça karmaşıktır” diyor. Bu bozuklukların tedavisi de erkeklerin cinsel problemlerini tedavi etmek kadar kolay değildir.(1) Ancak son yıllarda daha fazla araştırma yapılmasıyla kadınların cinsel isteklerini geri kazanmasına yardımcı olabilecek etkili tedavi ve terapiler ortaya çıkmıştır.
Cinsel İstek Düşüklüğü Nedir?
Popüler inanışın aksine, uzmanlar cinsel ilişki sıklığının cinsel istek veya tatminle ilgisi olmadığını söylüyor. Bir kadının cinselliğe olan ilgisinde önemli bir azalma varsa ve bu durum onun hayatında bir soruna yol açıyorsa bu durumda cinsel istek düşüklüğü ya da HSDD sorunu olduğu kabul edilebilir. Kingsberg, cinsel isteğin sadece libido ya da cinsel dürtüden ibaret bir mesele olmadığını, bundan çok daha fazlası olduğunu söylüyor. Case Western Reserve School of Medicine’de biyoloji profesörü olan Kingsberg, “Vücudunuz cinsellik istediğine dair sinyal verir. Bu konuda harekete geçmek için herhangi bir niyetiniz olsun ya da olmasın, hepimizin içinde bu konuya dair bir dürtü bulunmaktadır” diye ekliyor. Bu cinsel dürtü, fizyolojik faktörlere dayanarak doğal olarak zamanla azalır. Ancak cinsel arzu, cinsellik isteğini yaratan kişiler arası ilişkileri ve psikolojik faktörleri de kapsar. Bu nedenle, sorunun kökenini belirlemek için cinsel arzunun tüm yönleri incelenmelidir.
Kadınlarda cinsel istek kaybına yol açan yaygın nedenler şunlardır:
- Kişiler arası ilişki sorunları: Ortak performans sorunları, ilişkide duygusal tatmin olmayışı, bir çocuğun doğumu cinsel isteği azaltabilir.
- Sosyo-kültürel etkiler: İş stresi, akran baskısı ve toplumdaki cinsellik algısı cinsel arzuyu olumsuz yönde etkileyebilir.
- Düşük testosteron: Testosteron hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsellik dürtüsünü etkiler. Testosteron seviyeleri, 20’li yaşların ortalarında kadınlarda zirveye ulaşır ve daha sonra menopoz dönemine kadar düşüş gösterir.
- Tıbbi problemler: Depresyon gibi zihinsel hastalıklar ya da endometriyozis ve tiroid gibi tıbbi bozukluklar bir kadının cinsel dürtüsünü hem zihinsel hem de fiziksel olarak etkiler.(2)
- Kullanılan ilaçlar: Bazı antidepresanlar (yeni nesil SSRI’lar dahil), tansiyon düşürücü ilaçlar ve oral kontraseptifler mevcut testosteron düzeylerini düşürerek veya kan akışını etkileyerek çeşitli yollarla cinsel isteği azaltabilir.
- Yaş: Androjenlerin kan seviyeleri, yaş ilerledikçe kadınlarda sürekli olarak düşüş gösterir.
Özellikle 40 Yaş ve Üzeri Kadınlarda Cinsel İstek Düşüklüğü Nasıl Giderilir?
Kadınlarda cinsel istek kaybı, fiziksel ve psikolojik faktörlerin bir araya gelmesiyle oluştuğundan, sorunu düzeltmek için genellikle birden fazla tedavi yaklaşımını gerektirir. Cinsel istek düşüklüğüne neden olan faktörler belirlendikten sonra potansiyel tedavi seçenekleri şunlardır
Cinsel Terapi veya İlişki Danışmanlığı
Shifren, “Cinsel terapi çiftler için çok etkilidir ve bu her zaman listenin en başındadır” diyor. Cinsel işlev bozukluğu bir ilişkide genellikle her iki tarafı da etkiler ve birlikte veya bireysel olarak bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşülmelidir.
İlaçları Değiştirmek veya Dozu Ayarlamak
Sorun ilaçlardan kaynaklanıyorsa, alternatif tedaviler önerilebilir. Bir oral kontraseptifin testosteron düzeylerini düşürdüğünden şüpheleniliyorsa, farklı bir formülasyon veya hormonal olmayan doğum kontrol yöntemleri denenebilir.
Altta Yatan Tıbbi Durumları Ele Almak
Cinsel isteksizliğe neden olan ağrılı fibroidler gibi tıbbi durumlarsa, cerrahi bir müdahale gerekebilir ya da farklı bir tedavi yöntemine başlanabilir.
Vajinal Östrojenler
Özellikle menopoz sonrası dönemde kadınlarda vajinal kuruluk, vajinal östrojen kremleri ile tedavi edilebilir. Ayrıca menopoz sonrası kemik ve mineral kaybını önlemeye yardımcı olan takviyeleri öğrenmek için bu linke tıklayabilirsiniz.
Testosteron Tedavisi
Kadınlarda cinsellik ile ilgili problemleri tedavi etmek için FDA tarafından onaylanmış herhangi bir hormon ya da ilaç bulunmamasına rağmen birçok jinekolog testosteronu normal (menopoz öncesi) seviyelere geri getirmek için cinsel istek düşüklüğü olan kadınlar için testosteron tedavisini önermektedir.
Ayrıca, kadın cinsel problemlerini tedavi etmek için özel olarak tasarlanmış testosteron hapları veya deri yamaları içeren çeşitli tedavi yöntemleri, FDA onayıyla umutla incelenmektedir. Örneğin, kadınlarda düşük cinsel istekleri tedavi etmek için testosteron deri yaması kullanılarak yapılan araştırmalar bulunmaktadır.(1) İlk çalışmalar yamanın, yumurtalıkları alınmış postmenopozal kadınlar arasında plaseboya kıyasla hem cinsel isteği hem de tatmin seviyesini önemli ölçüde iyileştirdiğini göstermiştir.
Kadınların Cinsel Sorunları Üzerine Yapılan Araştırmalar Sürüyor
Kadın Sağlığı Araştırmaları Derneği başkanı Phyllis Greenberger, kadınların cinsel problemlerinin erkeklerden daha fazla rapor edildiğini, ancak kadınların cinsel sorunlarına yönelik araştırma ve tedavilerin hala geride kaldığını söylüyor. Greenberger, 1990’dan 1999’a kadar, erkeklerin cinsel işlevi konusunda yaklaşık 5.000 çalışma yayınlanmışken, kadınların bu sorunuyla ilgili sadece 2000 çalışmanın yapıldığını belirtiyor. Fakat özellikle ileri yaşlardaki kadınların cinsel isteksizlik problemi ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar hala devam ediyor.