Yazı İçeriği ve Başlıkları
- İnsanlar Neden Ginseng Kullanıyor?
- Ne Kadar Ginseng Tüketmeliyiz?
- Doğal Yollardan Ginseng Alabilir Misiniz?
- Ginseng Zararları Nelerdir?
- Ginseng Faydaları Nelerdir?
Ginseng kökü çeşitleri, yüzyıllardır geleneksel Çin kültüründe yer almış; Asya ve Kuzey Amerika’da tedavi olarak kullanılmak üzere tüketilmiştir. Kullanımı ile zamansızlaşan bir tedavi yöntemi olan ginseng, dünyanın en popüler bitkisel ilaçlarından biri haline gelmiştir.
İnsanlar Neden Ginseng Kullanıyor?
Ginseng bitkisi çok eski yıllardan beri geleneksel olarak bir dizi tıbbi durum için kullanılan bir bitki köküdür ve bu nedenle faydalarının çoğu ciddi şekilde araştırılmıştır.
Asya veya Kore ginsengi (Panax ginseng) ve Amerikan ginsengi (Panax quinquefolius) olmak üzere iki ana ginseng türü vardır. Etli kökleri yavaş büyüyen bu kısa bitki, ne kadar büyüdüğüne bağlı olarak; taze ginseng, beyaz ginseng ve kırmızı ginseng olarak üç şekilde sınıflandırılabilir. Çalışmalar, farklı türlerin farklı faydalara sahip olduğunu gösteriyor. Geleneksel Çin tıbbında da Amerikan ginsenginin Asya ginsenginden daha az uyarıcı olduğu kabul edilir (1,2).
Bazı çalışmalar, ginsengin bağışıklık sistemini artırabileceğini bulmuştur. Amerikan ginseng ekstresinin yetişkinlerde soğuk algınlığını ve şiddetini azaltabileceğine dair de kanıtlar mevcuttur. İnsanlarda yapılan çeşitli çalışmalar, ginsengin kan şekeri düzeylerini de düşürebileceğini göstermiştir (3,4). Ginseng ayrıca ruh halini iyileştirmenin ve dayanıklılığı artırmanın yanı sıra kanser, kalp hastalığı, yorgunluk, erektil disfonksiyon, hepatit C, yüksek tansiyon, menopoz semptomları ve diğer durumları tedavi etmenin bir yolu olarak da incelenmiştir. Bu incelemelerin bazıları umut vericidir, ancak bazılarınınsa kesin kanıtları bulunmamaktadır.
Ne Kadar Ginseng Tüketmeliyiz?
Hiçbir durum için standart bir ginseng dozu belirlenmemiştir. Takviyelerdeki kalite ve aktif bileşenler üreticiden üreticiye büyük ölçüde değişiklik gösterebilir. Bunlar bir standart oluşturmayı çok zorlaştırır.
Her zaman saygın bir şirketten ginseng satın alın. Pahalı bir kök olduğu için, bazı üreticilerin karıştırılmış ginseng satabileceğini ve içerik olarak zayıf ginseng satabilme ihtimali olduğunu unutmayın.
Doğal Yollardan Ginseng Alabilir Misiniz?
Ginseng tohumu için doğal gıda kaynakları yoktur. Ginseng bazen enerji içeceklerine ve yiyeceklere eklenir. Genel olarak da takviye edici gıdalar olarak ginseng yağı, ginseng tozu ya daginseng hapı olarak satılabilir. Ginseng çayı da sıkça tüketilen bir form olarak bilinmektedir.
Ginseng Zararları Nelerdir?
Ginseng kökü kan şekeri düzeylerini etkileyebileceğinden, diyabetleri için ilaç kullanan kişilerin ginseng kullanmadan önce doktorlarıyla konuşmaları gerekmektedir. Ginseng, warfarin ve bazı depresyon ilaçları ile etkileşime girebilir. Herhangi bir ilaç alıyorsanız, doktorunuza danışmadan ginseng almayın. Kafein de ginseng’in uyarıcı etkilerini artırabilir.
Ginseng’in olası etkilerinden kaçınmak için, bazı uzmanlar ginsengin üç ay boyunca ara vermeden bazen de yalnızca birkaç hafta boyunca kullanılmamasını önermektedir.
Ginseng Faydaları Nelerdir?
Eski zamanlardan beri uyarıcı etkileri nedeniyle tüketilen ginsengin aslında bilinen daha pek çok sürü faydası vardır.
Panax ginseng (Asya, Kore veya kırmızı ginseng olarak da bilinir) adını “her şeyi iyileştirme” anlamına gelen Yunanca ‘panacea’ sözcüğünden alır. Çin imparatorlarının ginseng için ağırlığınca altınla ödeme yaptığı bilinir. Altın değerindeki bu bitkinin bilinen faydalarına birlikte göz atalım:
1. Enerjinizi Artırır
Ginseng bitkisini böceklerden ve bakterilerden koruyan doğal böcek ilaçları ginsenosidler bizi de günlük yaşamın stresinden korur! Onları takviyeye olarak aldığımızda, stresle bozulabilen HPA (hipotalamik-hipofiz-adrenal) ekseninin işlevini normalleştirmek için beyne etki ederler (5).
Ginseng, kortizol gibi stres hormonlarının salınımını düzenlemeye yardımcı olabilir. Stresli olduğumuzda, adrenal bezlerimiz çok fazla kortizol (rahatlamamıza ve uyumamıza engel olur) veya çok az kortizol (bizi yorgun ve enerjisiz bırakabilir) üretebilir. Ginseng takviyeleri almak sağlıklı yetişkinler için yorgunluk semptomlarını hafifletebilir.
2. Bağışıklığınızı Artırır
Ginseng, beyaz kan hücresi aktivitesini uyararak bağışıklığı arttırır. Araştırmalar, günlük uygun bir dozun soğuk algınlığı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
3. Beyninizi Güçlendir
Ginseng hafızayı, ruh halini ve zihinsel performansı artırabilir (6,7). Bir çalışmada, 12 hafta boyunca 400 mg ginseng takviyesi alan kişilerin sakinleştiği ve zihinsel aritmetik testlerde daha iyi performans gösterdiği görülmüştür. Anti-enflamatuar ve antioksidan özelliklerinin sinir hücrelerinin hasar görmesini önlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir ve 2014 yılında yapılan bir araştırma, ginsengi “inmede umut verici bir nöroprotektif strateji” olarak adlandırmıştır.
4. Kalp Sağlığınızı Korur
Ginseng kan basıncını düşürebilir, kalp yetmezliğine karşı koruma sağlayabilir ve kan dolaşımını artırarak ve kan lipitlerini (yağları) düzenleyerek sağlıklı kolesterolü korumaya yardımcı olabilir. 2012 yılında yapılan bir araştırma ginsengin miyokard hasarından koruduğunu göstermiştir.
5. Güçlü Bir Antioksidandır
Ginseng antioksidan ve antienflamatuar özelliklere sahiptir (8). Bazı çalışmalar, ginseng ekstraktlarının ve ginsenosid bileşiklerinin, iltihabı inhibe edebileceğini ve hücrelerde antioksidan kapasitesini artırabildiğini göstermiştir (9,10). Örneğin, test çalışması, Kore kırmızı ginseng ekstresinin inflamasyonu azalttığını ve antioksidan aktivitesini artırarak egzama olan insanların deri hücrelerine iyi geldiği bulunmuştur (11). Sonuçlar da umut vericidir.
Sibirya Ginsengi Ginseng Değilidir!
Şaşırtıcı bir şekilde, Sibirya ginsengi aslında ginseng değildir, çünkü herhangi bir ginsenosid içermemektedir.