Hormonlar vücudunuzun kimyasal habercileridir. Endokrin bezlerinde üretilen bu güçlü kimyasallar, kan dolaşımı aracılığıyla doku ve organlara ne yapacağını ve ne zaman yapacağını söyler. Hormanlar metabolizma ve üreme dahil olmak üzere vücuttaki önemli süreçlerin çoğunu kontrol etmeye yardımcı olurlar. Hormonal dengesizlikler veya diğer bir deyişle hormonal bozukluklar, kan dolaşımında çok fazla veya çok az hormon olduğunda görülür. Vücuttaki önemli rolleri nedeniyle, küçük hormonal dengesizlikler bile vücutta ciddi yan etkilere neden olabilir. Hormonlar aşağıdaki süreçlerin düzenlenmesine yardımcı olur:
- Metabolizma ve iştah
- Kalp atışı
- Uyku düzeni
- Üreme ve cinsel fonksiyon
- Genel büyüme ve gelişme
- Ruh hali ve stres seviyeleri
- Vücut ısısı
Erkekler ve kadınlar, insülin, steroidler, büyüme hormonları ve adrenalin dengesizliklerinden etkilenebilirler. Kadınlar östrojen ve progesteron düzeylerinde dengesizlikler yaşayabilirken, erkeklerin testosteron düzeylerinde dengesizlik yaşama olasılığı daha yüksektir.
Hormon Bozukluğu Belirtileri
Hormon bozukluğunun semptomları hangi bezlerin ve hormonların etkilendiğine bağlıdır. Hormon bozukluğunun yaygın olan nedenleri ile ilişkili belirtiler şunlardır:
- Açıklanamayan kilo alımı veya kilo kaybı
- Açıklanamayan şekilde aşırı terleme
- Uyumakta zorluk
- Soğuğa ve sıcağa duyarlılık değişiklikleri
- Çok kuru cilt veya deri döküntüleri
- Kan basıncında değişiklikler
- Kalp atış hızında değişiklikler
- Kırılgan veya zayıf kemikler
- Kan şekeri yoğunluğundaki değişiklikler
- Sinirlilik ve endişe hali
- Açıklanamayan uzun süreli yorgunluk
- Artan susuzluk
- Depresyon
- Baş ağrısı
- Tuvalete normalden daha fazla veya daha az gitmeye ihtiyaç duyma
- Şişkinlik
- İştah değişiklikleri
- Cinsel istekte azalma
- İnce ve kırılgan saçlar
- Kısırlık
- Şişmiş yüz
- Bulanık görme
- Boyunda şişlik
- Göğüslerde hassasiyet
- Kadınlarda sesin derinleşmesi
Hormon Bozukluğu Nedenleri
Herkes hayatının belirli noktalarında hormonal dengesizlik veya hormonal dalgalanmaların doğal periyotlarını deneyimleyecektir. Ancak hormon bozukluğu, endokrin bezler düzgün çalışmadığında da ortaya çıkabilir.
Endokrin bezler, kanda hormonları üreten, depolayan ve salgılayan özel hücrelerdir. Vücudun her yerinde farklı organları kontrol eden birçok endokrin bez bulunur:
- Adrenal bezler
- Gonadlar (testis ve yumurtalıklar)
- Epifiz bezi
- Hipofiz bezi
- Hipotalamus bezi
- Tiroid ve paratiroid bezleri
- Pankreatik adacıklar
Bazı tıbbi durumların endokrin bezlerinin bazılarını veya birkaçını etkilediği bilinmektedir. Bazı alışkanlıklar ve çevresel faktörler de hormonal dengesizliklerde rol oynayabilir.
Hormon bozukluğunun nedenleri şunlardır:
- Kronik veya aşırı stres
- Tip 1 ve Tip 2 diyabet
- Hiperglisemi (aşırı glukagon üretimi)
- Hipoglisemi (kanda var olan glukozdan daha fazla insülin üretilmesi)
- Yetersiz tiroid (hipotiroidizm)
- Aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm)
- Paratiroid hormonunun aşırı veya az üretilmesi
- Kötü beslenme alışkanlıkları
- Aşırı kilolu olmak
- Hormonal değişiklik veya doğum kontrol ilaçları
- Anabolik steroid ilaçlarının kötüye kullanılması
- Hipofiz tümörleri
- Cushing’s sendromu (hormon kortizolün yüksek seviyeleri)
- Addison hastalığı (düşük kortizol ve aldosteron seviyeleri)
- Endokrin bezleri etkileyen iyi huylu tümörler ve kistler
- Konjenital adrenal hiperplazi (düşük kortizol seviyeleri)
- Endokrin bezi hasarı
- Ciddi alerjik reaksiyonlar veya enfeksiyonlar
- Kemoterapi ve radyasyon tedavisi
- İyot eksikliği (guatr)
- Kalıtsal pankreatit
- Turner sendromu (sadece bir X kromozomu olan dişiler)
- Prader-Willi sendromu
- Anoreksiya
- Böcek ve bitki ilaçları dahil olmak üzere toksinlere ve endokrin bozucu kimyasallara maruz kalma
Kadınlarda Hormon Bozukluğu
Kadınlar doğal olarak yaşamları boyunca çeşitli dönemlerde hormonal dengesizlik yaşarlar:
- Ergenlik çağı
- Adet dönemi
- Hamilelik, doğum ve emzirme
- Perimenopoz, menopoz ve postmenopoz
Kadınlar ayrıca erkekle göre daha fazla hormonal bozukluk geliştirme riski altındadır, çünkü farklı endokrin organları ve döngüleri vardır.
Kadınlarda hormonal dengesizliklere neden olan tıbbi durumlar şunlardır:
- Polikistik over sendromu
- Hormon değişiklikleri veya doğum kontrol ilaçları
- Erken menopoz
- Birincil yumurtalık yetmezliği
- Yumurtalık kanseri
Kadınlarda hormonal bozukluk belirtileri şunlardır:
- Ağır, düzensiz veya sancılı adet dönemleri
- Osteoporoz (zayıf, kırılgan kemikler)
- Sıcak basmaları ve gece terlemeleri
- Vajinal kuruluk
- Göğüslerde hassasiyet
- Hazımsızlık
- Kabızlık ve ishal
- Menstruasyon sırasında veya hemen öncesinde sivilce oluşumu
- Yüz, boyun, göğüs veya sırtta artan tüyler
- Kısırlk
- Kilo alma
- Saç dökülmesi
- Sesin derinleşmesi
- Klitoris genişlemesi
Erkeklerde Hormon Bozukluğu
Erkekler de hayatları boyunca doğal hormonal dengesizlik dönemleri yaşarlar. Erkeklerde hormonal dengesizliklerin doğal nedenleri şunlardır:
- Ergenlik çağı
- Yaşlanma
Erkekler de farklı hormonal bozukluklar geliştirme riski altındadır çünkü farklı endokrin organları ve farklı dönemleri vardır.
Erkeklerde hormonal dengesizliğe neden olan tıbbi durumlar şunlardır:
- Prostat kanseri
- Hipogonadizm (düşük testosteron)
Erkeklerde hormonal bozukluk belirtileri şunlardır:
- Azalmış cinsel istek
- Sertleşme bozukluğu
- Düşük sperm sayısı
- Azalmış kas kütlesi
- Vücutta azalan tüy büyümesi
- Meme dokusunun aşırı gelişimi
- Göğüslerde hassasiyet
- Osteoporoz
Hormon Bozukluğu Tedavisi
Hormon bozukluklarının tedavisi, nedenine bağlı olarak değişebilir. Her insan hormonal bozukluklar için farklı tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyabilir.
Hormon bozukluğu olan kadınlar için tedavi seçenekleri şunlardır:
- Hormon kontrolü veya doğum kontrolü: Gebe kalmaya çalışmayanlar için, östrojen ve progesteron formları içeren ilaçlar, düzensiz adet dönemlerini ve semptomlarını düzenlemeye yardımcı olabilir. İnsanlar doğum kontrol ilaçlarını farklı şekillerde alabilirler.
- Vajinal östrojen: Östrojen düzeylerindeki değişikliklerle ilişkili olarak vajinal kuruluk yaşayan kişiler semptomları azaltmak için vajinal dokulara doğrudan östrojen içeren kremler uygulayabilirler. Vajinal kuruluğu azaltmak için östrojen tabletleri de kullanabilirler.
- Hormon yenileme ilaçları: Sıcak basması veya gece terlemeleri gibi menopozla ilişkili şiddetli semptomları geçici olarak azaltmak için ilaçlar kullanılabilir.
- Eflornitin (Vaniqa): Bu reçeteli krem, kadınlarda aşırı yüz kılı büyümesini yavaşlatabilir.
- Anti-androjen ilaçlar: Baskın olarak erkek cinsiyet hormonu androjeni bloke eden ilaçlar, ciddi akne ve aşırı saç büyümesi veya dökülmesini sınırlandırabilir.
- Klomifen (Clomid) ve letrozol (Femara): Bu ilaçlar, hamile kalmaya çalışan polikistik over sendromlu kişilerde yumurtlamayı teşvik eder. Polikistik over sendromu ve infertilite olanlarda hamilelik şansını artırmak için gonadotropin enjeksiyonları verilebilir.
- Yardımcı üreme teknolojisi: In vitro fertilizasyon (yapay ortamda döllenme), Polikistik over sendromu komplikasyonları olanların gebe kalmasına yardımcı olmak için kullanılabilir.
Hormon bozukluğu olan herkes için tedavi seçenekleri şunlardır:
- Metformin: Tip 2 diyabet için bir ilaç olan metformin, kan şekeri düzeylerini yönetmeye veya azaltmaya yardımcı olabilir.
- Levothyroxine: Synthroid ve Levothroid gibi levotiroksin içeren ilaçlar, hipotiroidizm semptomlarının iyileşmesine yardımcı olabilir.
Hormon bozukluğu olan erkekler için tedavi seçenekleri şunlardır:
- Testosteron ilaçları: Testosteron içeren jeller ve bantlar, hipogonadizm ve gecikmiş ergenlik gibi düşük testosteron seviyelerine neden olan diğer durumların semptomlarının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Doğal Tedaviler
İnsanlar binlerce yıldır hormonal bozuklukları tedavi etmek için doğal takviyeleri kullanmışlardır. Bununla birlikte, yaşam tarzı değişikliklerinden başka, hormonal bozuklukları ve nedenlerini tedavi etmek için klinik çalışmalarda kesin bir şekilde kanıtlanmış doğal bir çare var demek pek mümkün değildir.
Hormonal bozukluklarla ilişkili semptomların azaltılmasında etkili olduğu düşünülen ve yaygın olarak kullanılan doğal takviyeler şunlardır:
- Menopozun neden olduğu sinirlilik, endişe ve uyku bozuklukları için ginseng
- Sertleşme sorunu için ginseng ve maca
Hormonal bozuklukların olasılığını ve semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilecek yaşam tarzı değişiklikleri ise şunlardır:
- Sağlıklı vücut ağırlığına sahip olmak
- Besleyici ve dengeli bir beslenme düzeni
- Düzenli egzersiz
- Stresi azaltmak ve stresi yönetebilmek
- Yoga ve meditasyon
- Şekerli yiyecekleri ve işlenmiş karbonhidratları sınırlamak
- Paketlenmiş gıdalardan kaçınmak
- Eski yapışmaz tavaların seramik tavalarla değiştirilmesi
- Yiyecek-içecekleri saklamak ve ısıtmak için cam kaplar kullanmak
- Çamaşır suyu gibi zehirli kimyasallar içeren temizlik ürünlerinin kullanımını kısıtlamak
Özet
Neredeyse herkes yaşamı boyunca en az bir veya iki farklı dönemde hormon bozukluğu sorunu yaşar. Hormonal dengesizlikler ergenlik, adet dönemleri ve gebelik sırasında daha sık görülür. Ancak bazı insanlar sürekli olarak hormonal bozukluk problemi yaşarlar.
Birçok hormonal dengesizlik stres veya hormon ilaçları gibi dış faktörlerden kaynaklanır. Bununla birlikte, hormonal dengesizlikler, endokrin sistemi veya bezleri etkileyen herhangi bir tıbbi durumdan da kaynaklanabilir.
Bir kişi uzun süreli açıklanamayan semptomlar yaşıyorsa, özellikle de ağrıya, rahatsızlığa neden olan veya günlük aktivitelerini olumsuz etkileyen belirtilere sahipse bu konuyla ilgili en kısa sürede bir doktora danışmalıdır.
En Kaliteli Vitamin Takviyeleri İçin Tıklayın…
Doğum Sonrası Karın Kasları Oluşturmak İçin Bu Uzman Tavsiyelerini Uygulayın!