Ağız ve diş sağlığı çoğu insanın düşündüğünden çok daha önemlidir. Beslenme ise her konuda olduğu gibi burada da önemli bir rol oynar. Ağız sağlığınızı korumak, dişlerinizi ve diş etlerinizi güçlü tutmak için tüketebileceğiniz bazı besinler vardır.
Ağız ve Diş Sağlığı Nedir?
Ağız ve diş sağlığı birçok insan tarafından üzerinde pek fazla durulmayan bir konudur. Plakları kontrol etmek ve ağız sağlığınızı korumak için sadece dişlerinizi fırçalamanız ya da diş ipi kullanmanız yetmez. Dişlerinizi fırçalamak ve diş ipi kullanmak denklemin sadece bir parçasıdır. Yediğinizi ya da yemediğiniz yiyecekler de ağız ve diş sağlığınız üzerinde fazlasıyla etkilidir. Bu noktada birçok kişi diş sağlığı için uzak durması gereken yiyecek ve içeceklerin farkındadır. Tatlılar ve yapışkan şekerler çürümeye neden olabilir, yumuşak gıdalar ağzınızda uzun süre kalır ve asitli içeceklerse diş minesine yapışabilir. Fakat söz konusu ağız ve diş sağlığı olduğunda yediğinizi yiyecekler de en az tüketmediğinizi yiyecekler kadar önem taşımaktadır.(1)
Ağız ve Diş Sağlığına İyi Gelen Besinler Nelerdir?
Genel Diş Hekimliği Akademisi sözcüsü ve Baltimore’da özel pratisyen diş hekimi olan George Shepley, “Sağlıklı dişler için diyetin çeşitliliği ve ölçüsü oldukça önemlidir” diyor. “Meyveler, sebzeler, tahıllar, süt ürünleri ve protein içeren besinler olmak üzere beş ana besin grubunun her birini içeren dengeli bir beslenme planına sahip olmak için çaba göstermelisiniz. Çünkü bu besin gruplarından birinin sınırlandırılması veya ortadan kaldırılması, ağız ve diş sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilecek vitamin ya da mineral eksikliklerine yol açabilir” diye de ekliyor. Ayrıca yetersiz beslenme bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir ve diş eti şişmesi de dahil olmak üzere diğer ağız ve diş hastalıklarına karşı sizi daha duyarlı hale getirebilir. Sağılıklı ağız ve dişlere sahip olmak için tüketmeniz gereken besinlerden bazıları aşağıda listelenmiştir:
Su
Sade su içmek ağız sağlığınız için oldukça faydalıdır. Özellikle şekerli yiyecekler yedikten sonra su içmek dişlerdeki yemek parçacıklarının temizlenmesine yardımcı olur. Bu da, şekeri aside dönüştüren bakterilerin ürettiği asit miktarını azaltır. Ayrıca özellikle florürlü su içmek dişleri güçlendirmeye yardımcı olur ve çocukların florür elde etmesi ayrı bir önem taşımaktadır. Şubat 2015’te Caries Research dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, florürlü su içmek çocuklarda çürük diş sorunun azalmasına yardımcı olur.(2) Fakat bu noktada bilinmesi gereken bir durum vardır; florürün vücutta birikme özelliği vardır ve belli düzeylerin üstünde alındığında toksikasyona neden olabilir. Bu yüzden florürlü su tüketirken florür miktarlarını bilmekte yarar vardır.
Süt
Süt, vücudun kalsiyumu daha iyi emmesine yardımcı olan kalsiyumun yanı sıra protein ve D vitamini sağlar. Shepley, “D vitamini eksikliği, dil, dudak, damak veya tüm ağızda kaynama hissine neden olan bir rahatsızlık olarak bilinen ağız yanması sendromuna açabilir” diyor.
Yağsız Protein Kaynakları
Diyetinize bol miktarda et, tavuk, balık ve yumurta ekleyin. Vücudunuzun proteine ihtiyacı vardır ve dişleriniz bu yiyeceklerin içerdiği fosfora gereksinim duyar. Fosfor dişlerinizin üzerindeki koruyucu tabaka olan diş minesinin korumasında önemli bir rol oynar. Tavuk ve balıklar B3 vitamini (niasin) kaynağıdır ve badem ile diğer kuruyemişler, sağlıklı diş ve diş etleri için önemli olan, B2 vitamini (riboflavin), B12 vitamini ve demir içerirler.
Diş ve diş eti sağlığınız için faydalı olabilecek takviyeleri açıkladığımız “Diş Ağrısı Çekmek İstemiyorsanız Kullanmanız Gereken 5 Takviye” makalesini inceleyebilirsiniz.
Tatlı Patates
Çürük diş ağrısına ne iyi gelir sorusu sıklıkla dile getirilmektedir. Shepley, besleyici yönü zengin olan bu kök sebzeleri tüketmenizi öneriyor, çünkü tatlı patates diş minenizi korumaya ve çürükleri azaltmaya yardımcı olan A vitamini içerir.
Peynir ve Diğer Süt Ürünleri
Peynir, diş ve ağız sağılığı için oldukça iyi bir seçimdir, çünkü hem kalsiyum hem de protein açısından zengindir ve asit oranını azaltır. Peynirin ve diğer süt ürünlerinin içerdiği protein, vücutta büyüme faktörü için önemli bir yapı taşıdır ve kalsiyum güçlü dişler için önemlidir. Bu kaynaklar dahilinde yoğurt, içeriğindeki sağlıklı bakteriler sağlayan probiyotiklerin varlığıyla diş sağlığı için çok iyi bir seçimdir.
Yapraklı Yeşillikler ve Gevrek Ürünler
Ispanak, lahana ve diğer yapraklı yeşillikler ağız, diş ve diş eti için sağlıklı besin maddeleri içerirler. Ispanak, hem A vitamini hem de B2 ve B12 vitaminleri açısından zengindir ve diş eti ağrısı gibi sorunların giderilmesine yardımcı olabilir.(2) Ayrıca Shepley, salya üretimi teşvik etmek için sert bir elma veya havuç yemenizi önermektedir. Bu besinler ağzınızın içerisindeki asitleri azaltır ve dişlerinizin arasında kalan artıkları çıkarmanıza yardımcı olur.
Çay
Shepley, hem yeşil hem de siyah çayın ağızdaki zararlı bakterilerin büyümesini engellemeye yardımcı olabileceğini ve diş eti iltihabı sorununu giderebileceğini söylüyor. Ayrıca yeşil çay, genel sağlığı destekleyen antioksidanlar sunmaktadır.
Portakal, Çilek ve C Vitamini Açısından Zengin Diğer Meyve ve Sebzeler
C vitamini sağlıklı diş etlerine sahip olmanıza yardımcı olur ve ağız içerisindeki yaraların hızla iyileşmesini destekler. C vitamini eksikliği diş eti kanaması ve dişlerin sallanmasına neden olabilir. Bu yüzden C vitamini içeren besinler tüketmeniz ağız ve diş sağlığı için fazlasıyla önemlidir.
Şekersiz Sakız
Diş hekimi George Shepley yemek aralarında, şekersiz sakız çiğneyebileceğinizi belirtiyor. “Şekersiz sakız çiğnemek tükürük salgısını uyarmak ve dişlerinizi temizlemek için çok faydalıdır” diye ekliyor. Fakat çene ağrısını önlemek için uzun süre sakız çiğnemekten kaçınınız.