Yazar: Gül Kılıç
Bel ve sırt ağrısı günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Özellikle sırt ağrısı nedenleri arasında modern çağın bize getirdiği eksiler en baş faktörler arasında gelmektedir. İş şartları, teknolojinin gelişimiyle sürekli bir noktaya bakma durumu, televizyon, bilgisayar, oyun kültürünün hızlı artışı ve yapılan egzersiz kalitesinin veya süresinin düşüşü bel ağrısı nedenleri arasında yer almaktadır. Spor salonlarında insanların koşu bandında yürürken, bisiklet sürerken ipad ya da telefonla oynaması durumun ciddiyetini özetleyen diğer örneklerdir. Bunun yanı sıra, kişiler günde kaç saatini teknoloji karşında geçirdiğinin farkına bile varmazken, egzersiz yapmak söz konusu olduğunda ise zamansızlıktan yakınmaktadırlar.
Bel ağrısı kişilerin hayatlarını hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Kişi istediği şekilde hareket edememekle beraber, sağlık sorunu yaşar ve fiziksel görüntüsünden de memnun değilse süreç onun için çok daha zor bir hal alır.
“Bel fıtığı nedir?”, “Bel fıtığına ne iyi gelir?” ve “Fitness eğitmeni bel fıtığı belirtileri gösteren insanlara nasıl yardımcı olabilir?” sorularını yanıtlamak için bir araştırma yaptık. İşte bu önemli problemlerin çözümleri!
Fitness Eğitmenleri Bel Fıtığı Olan Bir Kişiye Yardımcı Olabilir mi?
Öncelikle bel fıtığı olan kişinin bel fıtığı tedavisi konusundan uzman hekimlere başvurmaması kesinlikle yanlış bir davranış olacaktır. Sorunun teşhisi ve tedavisi bu alanda uzmanlaşmış sağlık personelinin görevidir, fitness eğitmenleri bu konuda yetkin değillerdir. Ancak, çağımızın yaygın bir sorunu olduğu için, fitness eğitmenlerinin de farkında olması ve bilmesi gereken bir konudur.
Bel Fıtığı Nedir?
“Bel omurları arasında destek görevini yapan kıkırdak dokunun çeşitli nedenlerle yırtılarak omurilikten çıkan kalçaya ve bacağa yayılan sinirlere baskı yapmasına bel fıtığı denir. Çoğu zaman şiddetli bel ağrısı, bacağa ve kalçaya yayılan ağrıyla ortaya çıkar.” (medistate).
Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
Omurgamız vücudumuzun diğer bölümleri kadar esnek değildir. Öne, arkaya, yana paralel dönüşler ve dairesel dönüşler yapabilmektedir. Ancak omzumuz, bilekler ve kalçalar bu hareketleri daha kolay yaparken, omurgamız için aynısı söylenemez. Ne yazık ki birçok insan iş koşulları ve hayat tarzlarından dolayı bu bölgeleri olması gerektiği gibi verimli kullanamaz. Bunun sonucunda diğer kasların yeterli kullanılmaması sebebiyle omurgaya daha fazla yüklenilir, diğer bir tabirle görev dağılımının büyük bir kısmını omurga üstlenir. Bu sürecin sonunda omurga hasar görmeye başlar.
Aslında farkında bile olmadan bel fıtığına yol açabileceğiniz birçok durum var! Mesela, uzun süre boyunca oturmak bunlardan en basitidir. Zaten sırtımızın üst kısmı (torasik omurga) doğal olarak ileriye doğru kavislidir ancak sırtımızın alt kısmı böyle değildir. Sabit ve yanlış bir oturma şeklini kullanmaya uzun süre devam ettiğimizde lumbar omurgamızı yanlış bir pozisyona sokuyoruz yani doğal olmayan bir pozisyonu ona yüklüyoruz. Bu durumda bel fıtığına yol açabiliriz. Kişiden kişiye farklılık gösterebileceği gibi, ağrı şiddeti herkeste aynı olmayabilir. Sürekli aynı oturuş pozisyonunda çalışmak vücudun diğer bölgelerine de zarar verebilir. Oturmadan kaynaklı bileklerde ve ayaklarda zayıflık, esneklik kaybı ve boyun ağrısı görülebilir. Çünkü ayaklar, boyun ve bilekler yapması gereken görevleri omurgaya yüklüyor olabilir.
Aynı zamanda iskelet sisteminden kaynaklı dengesizlikler de bu sorunun düzelmesine engel olabilir ya da bu soruna dolaylı yoldan sebep olabilir. Örneğin yere düşen kaleminizi alacaksınız, bu kalemi alma işlemini gerçekleştirirken eğilmeniz gerekmektedir. Bu eğilme işlemi esnasında, bilekleriniz, diziniz ve kalçanız birlikte hareket etmelidir. Eğer bu bölgelerinizin dayanıklılığında ve gücünde eksiklik varsa bu ağırlıklar lumbar omurgamıza yüklenmiş oluyor ve bel fıtığı sorunu ortaya çıkıyor.
Fitness Eğitmenleri Bu Tarz İnsanlarla Nasıl Çalışmalıdır?
Bel fıtığı olan insanlara yardım etmenin en doğru yolu onlara güçsüz olan bölgelerdeki mobiliteyi ve hareketi kolaylaştıracak programlar hazırlamak olacaktır: ayak, bilek, diz, kalça, torasik omurga ve omuz kemeri. Omurgadaki yükü dağıtmak için, kişi doğru egzersizlerle sağa sola, öne arkaya, aşağı yukarı ve rotasyonel bir şekilde vücudunu kullanmayı öğrenmelidir.
Hangi Bel Fıtığı Egzersizleri Uygulanmalıdır?
Fitness eğitmenleri, ayaklarda, dizde, torasik omurgada ve kalçalarda hareketliliği sağlamadan önce, Self-Myofascial Release (SMR) hareketleriyle tıkanıklıkları açmaya yönelmelidir. Bu bölgelerdeki dokular ısındıktan sonra kişi esneme ve mobilite hareketlerini yapabilir. Ancak kişi ağrı ya da acı hissediyorsa ikinci aşamada, SMR tekniğine geri dönmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, bel fıtığı kişinin günlük hayatını ciddi derecelerde etkileyecek bir sorundur. Ancak, fitness eğitmenlerinin görevi teşhis koymak ya da tedavi etmek değildir. Doktorların tavsiye ettiği hareketleri veya egzersiz programlarını teknik bilgi ve tecrübeleriyle birleştirerek bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişilerin vücutlarını kullanmasına yardımcı olmaktır.
