Düzenli spor yapmanın vücudumuza etkileri büyük. Sağlıklı bir hayat için düzenli egzersizin faydaları uzmanlar tarafından sıkça bahsediliyor. Spor yaptığınızda hayatımızın kalitesi değişiyor, hormonlarımız daha düzenli çalışıyor ve zindelik artıyor. Peki ya düzenli olarak yaptığımız sporu bıraktığımızda ne oluyor?
Elbette ki sporu bırakınca birtakım olumsuz sonuçlar meydana gelebiliyor. Bu gibi sonuçlar ileride sağlığımızı kötü etkileyebiliyor.
Sporu Bıraktığınızda Karşılaşabileceğiniz Değişiklikler
Artan oksijen ihtiyacı: Düzenli olarak spor yapmak kalbin kan verimliliğini artırır. Bu sayede kan, tüm vücudumuza daha verimli bir şekilde taşınarak oksijeni iyi şekilde iletir. Egzersizi bıraktığınızda ise kalp ekstra kan akışını idare etmekte zorlanır ve oksijeni etkin bir şekilde kullanma yeteneğini kaybeder.
Kas kütlesi kaybı: Düzenli olarak yaptıktan sonra sporu bırakmak hemen belli olmasa da kas kütlesi kaybını beraberinde getirir. Buna en iyi örnek ise daha önce kolaylıkla taşıyabildiğiniz alışveriş poşetlerini bir süre sonra taşırken zorlanmanız olabilir.
Ani kan şekeri yüksekliği: Yemek yediğimizde kan şekeri seviyesi yükselir. Düzenli spor yapan birinde ise bu ekstra şeker daha fazla enerji oluşturmak için kaslar ve dokular tarafından emilir. Egzersiz yapmayı bırakan birinde ise bu tarz şeker seviyesi değişikliği eskisine göre daha uzun süre sabit kalır.
Kilo almak: Egzersiz yapmayı bıraktığınızda vücut yağı artmaya başlar. Bunun yanı sıra metabolizmanız yavaşlar ve kaslarınız spor yaparken sahip olduğu yağ yakma hızını kaybeder. Ayrıca gün içinde almış olduğunuz fazla kaloriler egzersiz sırasında yakılmadığı için yağ olarak depolanır.
Kan basıncında değişim: Düzenli spor yaptığınızda düşük kan basıncına sahip olursunuz ve bu durum hipertansiyon riskini aza indirir. Sporu bıraktığınızda ise kan basıncındaki düşüş azalır ve basınçta artma görülür.
Ne Kadar Sürede, Nasıl Etkiler?
1. Hafta
Sporu bıraktığınız ilk hafta henüz yeni bıraktığınız için fit olmaya devam edersiniz fakat oksijen alımınızın %5’ini kaybetmeye başlarsınız. Böylelikle kaslarınıza enerji üretecek olan oksijen miktarında azalma meydana gelir. Bu dönemde “ben eskiden şu kadar sürede koşabiliyordum.” gibi cümleler sarf edebilirsiniz. Daha önce 10 dakikada koştuğunuz bir parkuru bu sefer 11 dakikada koşabilirsiniz.
10. Gün
Sporu bırakmak ağırlık, güç ve dayanıklılık ilişkisini zedeler. Sporu bıraktığınız 10. gün ve sonrasında hem dayanıklılığınızda hem de beyin fonksiyonlarınızda değişimler meydana gelir. Yapılan araştırmalara göre sporu bıraktığınız bu süre sonucunda beyindeki öğrenme ve hafızadan sorumlu bölge olan hipokampus ve birçok bölgeye kan akışı yavaşlar.
12. Gün
Michigan Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre egzersiz sırasında enerji sağlayan kas hücrelerindeki mitokondri fazlalığı, egzersizi bıraktığınız 12. gün ve sonrasında azalmaya başlar. Bu düşüş ise dayanıklılığın azalmasına sebep olur. Ayrıca bu sürenin sonrasında kalbe pompalanan kan miktarında önemli düşüşler yaşanır.
2. ve 3. Hafta
Sporu bıraktıktan sonraki 2. ve 3. haftalarda oksijen alımınızın %12’sini kaybedersiniz. Bu durumu nefes alıp verirken hissedebileceğiniz gibi yürürken ve günlük aktivitelerinizi gerçekleştirirken de rahatlıkla hissedebilirsiniz. Bunun dışında bu süreçte kas kuvvetinde ve dokularında da azalma meydana gelir. Yağ hücreleri ise daha çok büyür.
5. Hafta
Spor salonundan ve egzersizlerden uzaklaştığınız 5. haftanın içinde vücut yağ oranı yüzdenizde artış başlar. Bu sürecin sonucunda kilo artışı, bel çevresinde genişleme ve vücut yağında %12 artış kaçınılmaz olur. Kilo almaya başladığınızı bu evrede rahatlıkla hissedebilirsiniz.
7. Hafta
Sporsuz geçen 7. hafta ve sonrasındaki süreçte daha önce %12 oranında kaybettiğiniz oksijen alımınız daha da düşmeye başlar. Kas kütlenizde gözle görülür kayıplar da bu evrede kendini belli eder. Büyüyen yağ hücreleriniz nedeniyle bu süreçte şişkinlik hissi oluşmaya başlar.
2 Ay Sonra
2 ayın sonunda sporsuz geçen hayatınızın etkilerini iyice hissetmeye başlarsınız. Bu etkilerin en başında oksijen alımınızın %26’sını kaybetmeniz gelir. Daha sonrasında sporsuz bir hayat içinde karşılaşabileceğiniz riskler ise yüksek kan basıncı, kandaki yağ oranında artış ve kolesterol riski, obezite, depresyon ve özgüven eksikliği olarak açıklanabilir.
Spora geri dönmenizi sağlayacak yatakta yapabileceğiniz egzersizleri öğrenin!
Spora Bir Süre Ara Verdikten Sonra Geri Dönmenin 3 Yolu
Sporu bıraktığınızda vücudunuzda neler olacağını öğrendikten sonra spora tekrar geri dönmek isterseniz bazı yollara başvurabilirsiniz.
1. Yüksek Tempolu Şarkılar Dinleyin
Eskiden spor yaparken dinlediğiniz o müzikleri günlük hayatınıza taşıyın. Böylelikle spor yaparken hissettiğiniz duyguları tekrardan hatırlayarak spor hayatınıza dönüşünüzü kolaylaştırabilirsiniz. Eski şarkılarınızı dinlerken kendinize yeni bir çalma listesi oluşturarak da spora olan ilginizi canlandırabilirsiniz.
2. Spor Arkadaşı Edinin
Sporu bıraktıysanız tek başınıza spora dönmek gözünüzü korkutuyor olabilir. Sevdiğiniz ve eğlendiğiniz biriyle spor yapmak ise ihtiyaç duyduğunuz motivasyonu size sağlayabilir. Eskiden gittiğiniz bir spor salonuna yakın arkadaşlarınızı veya kardeşlerinizi de kaydettirebilirsiniz. Böylece egzersiz seansını eğlenceli bir aktiviteye dönüştürebilirsiniz.
3. Basit Bir Değişiklikle Başlayın
Spor alışkanlığı geri kazanmak sandığınız kadar kolay olmayabilir. Daha önce uzun süre spor yapıp bırakan insanlar bu alışkanlıklarına kolayca uyum sağlayabilirken, çok uzun süre spor yapmayanlar spora daha zor geri dönebilir. Sorumluluk bilincinin oluşması için basit değişiklikler yapabilir ve böylelikle spor alışkanlığı edinebilirsiniz. Örneğin metroda yürüyen merdivenleri kullanmak yerine normal merdivenleri kullanabilir, beyninizi spora alıştırabilirsiniz.
Sizi spor yapmaya teşvik edecek spor ayakkabılara hemen göz atın!
Sporu bırakmaktan sıkıldıysanız şu sözü hayat mottonuz yapın: “Tekrar başlamaktan sıkıldıysan, pes etmeyi bırak.”