Proteinin Yapı Taşı Amino Asit Ne İşe Yarar, Faydaları Nelerdir?

Protein insan vücudunun yapı taşıysa, amino asitler de proteinlerin yapı taşlarıdır. Olimpiyatlarda bir atlet olarak yer almayacak olabilirsiniz ya da ulusal bir vücut geliştirme yarışmasına hazırlanmıyor olabilirsiniz. Ama hala amino asitlere ihtiyacınız vardır.

Amino Asit Nedir?

Basitçe ifade etmek gerekirse amino asit, protein oluşturmak için bir araya gelen organik bileşiklerdir. Aldığınız protein vücut tarafından parçalandığında, geriye amino asitler kalır. Vücut daha sonra bu amino asitleri, protein oluşturmak ve vücudun dokuları onarmasına, büyümesine ve diğer çeşitli vücut fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olmak için kullanır.(1) Vücudunuz ayrıca enerji üretmek için de amino asitlerden yararlanır.

Farklı gruplara ayrılan amino asit çeşitleri bulunmaktadır. Tüm bunları bilmek, faydalarını daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır. Amino asitler genel olarak üç gruba ayrılabilir:

1.Esansiyel (Temel) Amino Asitler

Temel amino asitler vücut tarafından sentezlenemez ve besinler aracılığıyla alınmalıdır. Esansiyel amino asitler esansiyel olmayanların yarısı kadar daha uzun bir ömre sahiplerdir.(1) Esansiyel bir amino asidin (veya esansiyel olmayan bir amino asidin) yokluğunda geriye kalan amino asitler kullanılamaz. Esansiyel amino asitlerin hangileri olduğu aşağıda belirtilmiştir:

• Histidin
• İzolösin
• Lösin
• Lizin
• Metionin
• Fenilalanin
• Treonin
• Triptofan
• Valin

2.Esansiyel Olmayan Amino Asitler

Bunlar vücut tarafından sentezlenebilir ve yiyecekler aracılığıyla almaya ihtiyaç duymayız. Esansiyel olmayan amino asitler şunlardır:

• Alanin
• Asparajin
• Aspartik asit
• Glutamik asit

3.Yarı Esansiyel Amino Asitler

Bunlar hastalık ve aşırı stres haricinde zorunlu değildir. Yarı esansiyel (koşullu) amino asitler ise şunlardır:

• Arjinin
• Sistein
• Glutamin
• Tirozin
• Glisin
• Ornitin
• Prolin
• Serin

Amino Asit Ne İşe Yarar?

Amino asitler ruh halinizi, konsantrasyonunuzu, fiziksel sağlığınızı, uykunuzu ve diğer birkaç fizyolojik durumu geliştirmeye yardımcı olurlar. Diğer amino asit faydaları ise şunlardır:

1.Amino Asit İltihaba Karşı Etkilidir

Çalışmalar, oral yoldan amino asit tozu veya amino asit tablet kullanımının anti-inflamatuar etkisi olduğunu göstermiştir. Ayrıca, valin, lösin ve izolösin içeren dallı zincirli amino asitlerin (BCAA) inflamasyonla mücadeleye nasıl yardımcı olabileceği hakkında yapılmış farklı çalışmalar da bulunmaktadır.

2.Amino Asit Kas Büyümesini Artırır

Çalışmalar, en iyi amino asit dendiğinde akla gelen amino asitlerden olan arjininin, yağsız vücut kütlesini ve kas gücünü arttırdığı göstermiştir. Kas dokusunun büyümesine ve onarılması yardımcı olan BCAA, kasların birincil yapı taşlarıdır. Arjinin, kaslara kan akışını iyileştirir.(1) Glutamin kaslardaki su tutulumunu arttırır ve hücre büyümesini sağlar.

3.Amino Asit Yorgunluğu Azaltır

İsveç’te gerçekleştirilen bir çalışma, BCAA amino asit alımının egzersiz sırasında oluşan tükenmişlik hissi ile zihinsel yorgunluğu azaltabildiğini ve hatta egzersiz sonrası bilişsel performansı iyileştirebileceğini göstermektedir. Ayrıca amino asitler daha iyi uyumanıza yardımcı olur ve ertesi sabah yorgunluğun azaltılmasını sağlar. Yapılan başka bir çalışma, esansiyel bir amino asit olan triptofanın farklı stres düzeylerinin neden olduğu yorgunluğu nasıl giderebileceğini göstermektedir. Dolayısıyla, yorgunluğu azaltmak ve dayanıklılık seviyenizi arttırmak istiyorsanız, amino asitler size fazlasıyla yardımcı olabilir.

4.Amino Asit Kilo Vermeye Yardımcı Olur

Araştırmalar, amino asitlerin yağ kaybını artırabildiğini göstermektedir. Amino asitler kas sentezini geliştirebilir ve sonuç olarak sağlıklı bir şekilde yağ yakmaya yardımcı olabilirler. Ayrıca amino asit yapısı itibariyle özellikle BCAA’ların iştahı bastırdığı gösterilmiştir ve bu da kilo kaybına katkıda bulunabilir. Bu durum ayrıca düşük obezite riski anlamına da gelebilir.

Tüm Amino Asit ürünlerini inceleyip, satın almak için buraya tıklayabilirsiniz.

5.Amino Asit Bağışıklık Düzeylerini Artırır

Yapılan çalışmalarla amino asit takviyelerinin, bağışıklık durumunu iyileştirdiği ve bulaşıcı hastalıkları önlediği gösterilmiştir. Bu amino asitler arasında glutaminin en üstte olduğu görülmektedir. Glutamin, bağışıklık fonksiyonunu büyük ölçüde artırabileceği için güçlü bir immüno-besin olarak kabul edilir.(1) Bu amino asidin klinik beslenmedeki önemini destekleyen birkaç çalışma bulunmaktadır. Cambridge Üniversitesi tarafından hazırlanan başka bir rapora göre amino asit formülü, bağışıklık fonksiyonunu arttırmakta büyük umut vaat etmektedir. Daha da önemlisi, bu amino asitler enerji seviyenizi yükseltebilir ve yaraların iyileşmesini hızlandırabilir.

6.Amino Asit Bilişsel Sağlığı Geliştirir

Yarı esansiyel amino asitlerden olan tirosinin özellikle daha yüksek stres seviyelerine maruz kalındığında bilişsel performans üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuştur. Ayrıca gerçekleştirilen çalışmalarla triptofanın beyin fonksiyonunu geliştirdiği sonucu elde edilmiştir.(2) Araştırma, amino asit içeren besinler ile takviyelerin ruh halini iyileştiren nörotransmitterlere dönüştürüldükleri için depresyon ve anksiyete belirtilerini azaltabileceğini belirtmektedir.

7.Amino Asit Yaşlanmayı Geciktirebilir

Amino asit takviyesi, yaşlanmaya bağlı kas dokusu kaybı olan sarkopeninin önlenmesinde ve tedavisinde rol oynayabilir.(2) Arjinin ve karnitin, hasar görmüş DNA’yı onarmaya ve cilt dayanıklılığını artırmaya yardımcı olur.

8.Amino Asit Saç Uzamasına Yardımcı Olur

Saçlarınız amino asitlerden oluşur, bu yüzden amino asitlerin saç gelişimini destekleyebileceğini söylemek oldukça mantıklıdır. Amino asitler mucize bir iksir olmasalar da, daha güçlü ve daha kalın saç tellerine sahip olmanıza yardımcı olur ve saç uzamasını teşvik ederler. Saç büyümesi için özellikle faydalı amino asitler arjinin, lisin, sistein ve metionindir. Bu amino asitler saç için en önemli protein olan keratin üreterek çalışır. Ayrıca saç köklerine daha fazla oksijen veren ve saç büyümesini teşvik eden kırmızı kan hücreleri de oluştururlar.(1)

Amino Asit Yan Etkileri Nelerdir?

Hem BCAA’lar hem de diğer amino asitlerin aşırı alımı, aşağıdaki gibi bazı yan etkilere yol açabilir:

Hamilelik ve Emzirme Sırasında Sorunlar

Bu konuda yeterli bilgi bulunmamaktadır fakat güvende kalmak adına bu dönemde amino asit kullanımından kaçınabilirsiniz.

Akciğer Yetmezliği

ALS (amiyotrofik lateral skleroz) hastalarında BCAA’ların kullanımının akciğer yetmezliği ile ilişkisi bulunmaktadır. Bu hastaların onlardan uzak durmaları gerekir.

Kronik Alkoliklerde Karaciğer Hasarı

Alkol bağımlılarında BCAA kullanımı, karaciğer hastalığına ve ardından beyin hasarına yol açabilir.

Abdominal Sorunlar

Bazı insanlar arjinin takviyeleri ile şişkinlik, ishal ve hatta karın ağrısı yaşarlar.(1) Arjinin ayrıca kan basıncını düşürür ve zaten tansiyon ilaçları alan biriyseniz bu ciddi bir problem olabilir.

Bozulmuş Kan Şekeri Kontrolü (Ameliyat Sırasında)

Amino asitler (BCAA’lar da dahil) kan şekeri seviyelerini etkileyebilir. Bu, ameliyat sırasında ve sonrasında kan şekeri kontrolüne müdahale edebilir. Herhangi bir ameliyattan en az iki hafta önce amino asit almayı bırakın.