Prolaktin hormonu beyinde bulunan hipofiz bezi tarafından üretilir. PRL veya laktojenik hormon olarak da bilinir. Prolaktin düşüklüğü genellikle bir problem yaratmazken prolaktin yüksekliği olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Özellikle gebe kalmak isteyen kadınlarda prolaktin değerleri önemlidir. Prolaktin hormonu kadın vücudunda doğumdan sonra süt üretiminde kullanılır.
Prolaktin hormonu hakkında detaylı bir rehberi sizler için hazırladık.
Prolaktin Hormonu Nedir?
Prolaktin hormonu hem erkeklerin hem de kadınların üreme sağlığı açısından önemli olan bir hormondur. Erkeklerde prolaktin hormonunun spesifik işlevi tam olarak bilinmemektedir ancak kadınlarda prolaktinin ne işe yaradığı bilinmektedir. Bununla birlikte hem erkeklerin hem de kadınların cinsel tatmininin ölçülmesinde prolaktin düzeyleri kullanılmaktadır. Prolaktin seviyesi testi, bu hormonun neden olduğu diğer sorunların anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Prolaktin hormonu kadınlarda süt üretiminin sağlanmasına ve cinsel dürtünün oluşturulmasına yardımcı olur.
Prolaktin Testi Neden Yapılır?
Prolaktin testi neden yapılır sorusunu yanıtlamak için öncelikle kadın ve erkeklerde yüksek prolaktin seviyelerinin yol açabileceği prolaktinoma hastalığının (kansere dönüşmeyen bir tümör) belirtilerine bakalım. (1)
Kadınlarda Yüksek Prolaktin
- Açıklanamayan baş ağrıları
- Görme bozukluğu
- Galaktore (gebelik ve emzirme dönemleri dışında kendi kendine göğüsten süt gelmesi)
- Cinsel ilişki sırasında acı ve rahatsızlık
- Vücutta ve saçlarda normalden farklı kıllanma
- Normalden fazla sivilcelenme
Prolaktin testi genellikle tedaviye tümörün tepkisini ölçmek için prolaktinoma hastalığına sahip kişilerde kullanılır. Bunun dışında ise regl döngünüz düzensiz ise ya da doğurganlık problemleriniz var ise doktorunuz bu testi yapmayı önerebilir. Test ayrıca diğer hipofiz bezi problemlerini elimine edebilir.
Erkeklerde Yüksek Prolaktin
- Açıklanamayan baş ağrıları
- Görme bozukluğu
- Doğurganlık problemleri ve cinsel dürtünün azalması
- Ereksiyon bozuklukları
- Vücutta ve saçlarda normalden farklı kıllanma
Erkeklerde prolaktin testi testis ve erektil bozuklukların araştırılmasında kullanılabilir ve hipofiz bezi sorunlarını elimine edebilir.
Prolaktin Testi Nasıl Yapılır?
Bu test bir kan testinden farksızdır. Kan örneği ile vücuttaki prolaktin değerleri ölçülür.
Bazı doğum kontrol ilaçları, yüksek tansiyon ilaçları ve antidepresanlar test sonuçlarının yanlış çıkmasına neden olabilir. Bu sebeple prolaktin testi yaptıracaksanız doktorunuzu kullandığınız ilaçlar ile ilgili bilgilendirmelisiniz. Uyku bozuklukları, yoğun stres ve test öncesi yorucu egzersiz de sonuçların etkilenmesine neden olabilir.
Prolaktin Homonu Normal Değerleri
Kişiden kişiye değişiklikler oplabildiği için doktorunuz genel sağlık durumunuzu ve hastalık geçmişinizi de dikkate alarak sonuçlarınızı daha etkin bir şekilde değerlendirecektir. Aşağıdaki tabloda prolaktin hormonu normal değerlerini paylaşıyoruz:
| Hamile olmayan kadınlarda | <25 ng/mL |
| Hamile olan kadınlarda | 34 – 386 ng/mL |
| Erkeklerde | <15 ng/mL |
Yüksek Prolaktin Ne Demektir?
Düşük prolaktin değerleri genellikle kadın ve erkeklerde bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak yüksek prolaktin değerleri hiperprolaktinemi olarak bilinir ve önemli bir problemdir.
Prolaktin değerlerinin hamilelik dönemi ve sonrasında yüksek olması normaldir. Ancak hiperprolaktinemi anoreksiya nervoza, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı ve hipotiroidizme neden olabilir. Hipotiroidizm bir çeşit hipofiz bezi hastalığıdır. Hipofiz bezi tümörleri yüksek prolaktine neden olabilir ve bu tümörler cerrahi yol ile alınabilir.
Bazı ilaçlar yüksek prolaktine sebep olabilir. Psikiyatrik ilaçlar yüksek prolaktin yaratabilir. Kırmızı yonca, çemen ve rezene de prolaktin seviyelerini yükseltebilir bu sebeple bu malzemeleri tüketmekten kaçınabilirsiniz.
Prolaktin ve Doğurganlık
Bazı durumlarda yüksek prolaktin hormonu seviyeleri kısırlığa sebep olabilir. Prolaktinoma tümörleri hipofiz bezine baskı uygulayarak hormon üretimini durdurabilir. Bu duruma hipopitüitarizm denir. Erkeklerde bu durum cinsel dürtüyü azaltabileceği gibi vücut kıllarının kaybına; kadınlarda ise kısırlığa neden olabilir.
Hiperprolaktinemi kadınların gebe kalmalarını zorlaştırabilir. Östrojen ve progesteron hormonlarının üretimini engelleyebilir. Yumurtalıkların düzensiz çalışmasına ya da tamamen durmasına neden olabilir.
Prolaktinoma ve hipreprolaktinemi tedavi edilebilen bir durumdur. Tedavi için doktorunuza danışmanız gerekir. Doktorunuz ilaçlar ile prolaktin seviyelerinizi kontrol altına alarak eğer tümör de var ise tümörün gelişimi azaltabilir. Eğer gerekli görülüyor ise cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Bazı durumlarda doktorlar prolaktin seviyelerinin önemli bir yüksekliğe sahip olmadıklarını düşündüklerinde ya da bir neden bulamadıklarında özel bir tedavi uygulamaya ihtiyaç duymayabilirler.