Sizin de mutfağınızdan hiç eksik etmediğiniz baharatlarınız var mı? Her baharatın kendine has aroması ve kullanım alanları var, evet. Bazı baharatlar ise çok aşina olmasak da mutfağımızda kesinlikle olması gerekenlerden… Şifalı baharatlar ilk çağlardan beri yemeklere lezzet katmak ve tedavi etmek için kullanılıyor, günümüzde bile bu baharatlara kolaylıkla ulaşmamız mümkün.
Baharatların pek çok faydası var. Rutin hayatınızda size eşlik edecek en şifalı baharatları öğrenerek faydalarından yararlanabilir, sağlığınıza değer katmak için bir adım daha atabilirsiniz!
İşte mutfağınızda mutlaka bulundurmanız gereken 7 şifalı baharat…
1. Acı Biber
Türk mutfağında ve özellikle bazı yörelerde her yemekte kullanılan acı biber birçok açıdan sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Acı biber, iştahı azaltmaya yarayan kapsaisin maddesini içerir ve yemek alışkanlıklarınızı değiştirebilir. Acı biber, içerdiği bu bileşen sayesinde çoğu kilo vermek isteyen kişinin diyet listesinde bulunuyor ve bazı araştırmalar acı biberin yağ yakım hızını artırdığını söylüyor. Başka bir çalışma ise; yemeklere 1 gram kırmızı biber eklenmenin iştahı önemli ölçüde azalttığından ve düzenli olarak kırmızı biber yemeyen kişilerde yağ yakımını hızlandırdığından bahsediyor. Acı biber aynı zamanda metabolizmayı da hızlandırıyor, C vitamini içermesi sayesinde bağışıklığı kuvvetlendiriyor ve antioksidan olması sebebiyle hücre yenilenmesine katkı sağlıyor.
Mevsim değişikliklerinde bağışıklığınızı kuvvetlendirecek C vitamini takviyeleri için tıklayın!
2. Bal Kabağı Baharatı
Mutfağımıza biraz uzak olsa da tatlılarda ve içeceklerde kullanılan bal kabağı baharatı aslında farklı baharatların kombinasyonlarıyla oluşuyor. Bu baharat; yenibahar, tarçın, karanfil, zencefil ve Hindistan cevizinin karıştırılmasıyla elde ediliyor. Yöreden yöreye farklı baharatlar eklenebiliyor veya çıkarılabiliyor. Bu bileşenlerin tümü aslında kendi içinde bir sürü faydaya sahip, birleştiklerinde ise adeta bir şifa kaynağına dönüşüyorlar. Bileşenlerin birbirleriyle etkileşime girmesi sayesinde bal kabağı baharatı, enfeksiyonların ve çeşitli hastalıkların engellenmesine yardımcı oluyor. Aynı zamanda da alışılmışın dışında bir lezzete sahip olduğu için birçok tarifin gizli malzemesi olarak kullanılıyor.
3. Kekik
Etin üstüne, makarnaya, salataya veya yemeklerin içine… Kekik mutfağımızda o kadar büyük bir yere sahip ki… Peki her zaman elimizin altında bulunan kekiğin faydalarını biliyor musunuz? Kekik; artrit, bronşit, ishal, boğaz ağrısı ve hatta yatak ıslatma gibi çok çeşitli sağlık sorunlarının tedavisine yardımcı olmak için uzun yıllardır kullanılıyor. Bilimsel literatürde kekik kullanmanın birçok avantajını tartışan yaklaşık 2.600 tane makale bulunuyor. Bunların dışında ise kekik aynı zamanda sindirim sistemi dostu olan bir şifa kaynağı.
4. Çemen Otu
Yoğun tadı ve kokusuyla Türk mutfağında büyük bir yer kaplayan çemen otu insan sağlığına olan etkileriyle de adından sıkça söz ettiriyor. Bu ot kan şekerinin kontrolünü sağlamasıyla ön plana çıkmaya devam ediyor. Çemen otu aynı zamanda erkeklerin libido problemlerini gidermek için de kullanılıyor ancak henüz testesteron hormonu üzerinde kesin bir etkisinin olup olmadığı kanıtlanmadı. Tohum ve toz halinde ulaşabileceğiniz çemen otunun belirgin bir aroması ve hafif acı bir tadı bulunuyor. Birçok araştırmaya göre günde en az 1 gram çemen otu kullanmak, özellikle şeker hastalarında kan şekeri düzeylerini düşürebiliyor. Ayrıca çemen otunda bulunan antioksidanlar anti-inflamatuar etki yaratarak enflamasyonu azaltıyor.
5. Fesleğen
Fesleğen; aralarından seçim yapabileceğiniz 100’den fazla çeşidi olan, dahil olduğu her yemeğe mükemmel bir aroma katan lezzetli bir tercih… K vitamini bakımından zengin içeriği, güçlü antibakteriyel özelliğe sahip oluşu ve kalp sağlığını koruması gibi özellikleri fesleğenin bilinirliğini artırıyor. Fesleğen aynı zamanda strese karşı rahatlatıcı bir etkiye sahip. Bu güzel kokulu baharatın bir diğer önemli özelliği ise ağız içi yaralarını iyileştirmeye yardım etmesi… Bunların dışında ise fesleğen çoğu evin balkonunda yetişebilmesiyle tazeliğini koruyan baharatlar arasında bulunuyor.
6. Sarımsak
Neredeyse her yemeğe yakışan sarımsağın antik tarih boyunca tıbbi amaçla kullanıldığını biliyor muydunuz? Sarımsağın kendine özgü kokusunun sahibi allisin adlı bileşen onu şifa kaynağına dönüştürüyor. Sarımsak bu bileşeni sayesinde soğuk algınlığı da dahil olmak üzere birçok hastalıkla mücadele etmeniz için size yardım ediyor. Artık bu sağlık etkilerinin çoğunun, sarımsağın kendine özgü kokusundan da sorumlu olan allisin adı verilen bir bileşikten kaynaklandığını biliyoruz. Bazı çalışmalar sarımsağın kalp sağlığına da iyi geldiğini kanıtlıyor. Bu araştırmalarda ayrıca kolesterolü yüksek olan kişiler için sarımsak takviyesinin toplam kolesterolü yaklaşık %10-15 oranında azaltabileceğinden de söz ediliyor.
7. Zerdeçal
Rengiyle eklendiği her yemekte kendini belli eden zerdeçal, alternatif tıpta adeta mucize bir bitki olarak anılıyor. Zerdeçalın ana bileşeni olan kurkumin maddesi birçok sağlık problemine karşı bağışıklığın güçlenmesine katkı sağlıyor. Depresyonun etkilerini azaltmak için de kullanılan zerdeçalın ağrı kesici etkileri de mevcut. Hem mental hem de fiziksel sağlığın korunmasında önemli bir rol oynayan zerdeçal, çocukların beslenmesinde de hafıza güçlendirmek amacıyla kullanılıyor.
Baharatlar Hakkında Dikkat Etmeniz Gerekenler
Muhafaza Ederken Dikkat Edin
- Eğer baharatlarınızı toplu olarak satın alıyorsanız kullanacağınız kadarını kaplara alın, gerisini dondurun.
- Baharatlarınızı dondurucuda saklarken paketleri sık bir şekilde açmamaya özen gösterin çünkü paketlerini her açtığınızda içine nem girer ve birikir, bu sebeple aromasında azalma yaşanabilir.
- Cam saklama kaplarını uçucu yağlar için kullanabilirsiniz, daha iyi koruyacaktır.
Saklama Sürelerini Not Edin
- Öğütülmüş baharatlar daha kısa raf ömrüne sahiptir.
- Öğütülmemiş baharatlar 1-2 yıl muhafaza edilebilir.
- Tohumlar 2-3 yıl, kökler 3 yıl saklanabilir.
- Öğütülmüş baharatlar yaklaşık 1 yıl, öğütülmüş kökler ise 2 yıl saklanabilir.
- Baharatlarınızı güneş almayan ve serin bir yerde (21 derece) muhafaza etmeye özen gösterin.
Baharatlarınızı Nereye Koymamalısınız?
- Baharatlarınızı muhafaza ettiğiniz paketleri ışık alan yerlere koymamalısınız.
- Ocağın üstü, mikrodalga fırının yanı gibi ısı yayan yerlere de bulundurmamalısınız.
- Özellikle bulaşık makinesinin yanına kesinlikle koymamanızı öneririz çünkü ekstra nem erken oksidasyona ve baharatlarınızda bozulmaya neden olabilir.
Kullanmadan Önce Dikkat Edin
- Yemeklerinize baharat eklemek istediğinizde kavanozu açıp direkt olarak tencereye dökmeyin çünkü yemeğinizden çıkan ısı ve nem nedeniyle muhafaza ettiğiniz baharatlarınız nemlenebilir ve aromasını kaybedebilir. Bu yüzden önce avucunuza alın, daha sonra ekleyin.
- Baharatlarınızın hala etkili olup olmadığını test etmek istiyorsanız muhafaza ettiğiniz kabın kapağını açın ve hafifçe sallayın, daha sonra koklayın. Hala aromatik kokular geliyorsa kullanmaya devam edebilirsiniz.
Metabolizmayı hızlandıran baharatları da öğrenmek için tıklayın!