Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen, aslında hem kadınlarda hem erkeklerde bulunan bir cinsiyet hormonu. Tabii tahmin edebileceğiniz gibi kadınlarda östrojen hormonu oranı, erkeklerde bulunan östrojen hormonuna oran ile çok çok daha fazla…
Adet döngüsünün başlamasından ikincil cinsiyet gelişimlerine kadar vücutta birçok kadınsal gelişimin yanısıra genel sağlığın da normal şekilde işlemesine yardımcı olan bu hormon kadınlar tarafından çok da fazla tanınmıyor. Vücuttaki dengenin sağlanmasında aktif rol oynayan östrojen hormonu zaman zaman yükselip zaman zaman düşebiliyor. Bu durumlar da vücudun farklı şekillerde tepki göstermesine sebep oluyor.
Kadınların cinsel gelişimi ve vücudun doğum sürecine hazırlanabilmesi için elzem olan östrojen hormonu aslında diğer kadınlık hormonlarından sadece bir tanesi… Yani çok bilinmiyor olsa bile başka kadınlık hormonları da mevcut. En önemli kadınlık hormonu olan östrojen hakkında size daha iyi bilgi verebilmek için östrojen nedir sorusunu yanıtlayan ve östrojen ile ilgili bilinmesi gereken konuları aydınlatan bir yazı hazırladık.
Östrojen Nedir?
Kadınlar için en önemli hormonlardan bir tanesi östrojendir. Cinsiyetin şekillenmesine, vücuttaki farklı dokuların işleyişine ve cinsel organların gelişimine yardımcı olur. Ergenlik döneminde östrojen hormonu yumurtalıklar tarafından pompalanmaya başlar ve regl döngüsü de dediğimiz menstrual döngü başlar. Yumurtanın vücuttan atılmasına dek olan süreçte östrojen hormonu seviyeleri artar. Regl ile vücuttan atılan yumurta ile östrojen seviyeleri düşer. Bu süreç kadınlar menopoza girene dek devam eder.
Regl döneminde spor yapmaktan çekinenler için sporun regl dönemindeki önemine değindik ve sizlere tavsiyelerimizi yazdık.
Kadınlar için önemli bir diğer kanlık hormonu da progesteron hormonudur. Progesteron hormonu kadın vücudunun gebelik için hazırlanmasına, rahmin iç yapısının yumurtayı tutacak biçimde gelişmesine yardımcı olur.
Östrojen hormonu farklı hormonlardan oluşan bir aile olarak düşünülebilir. 3 farklı östrojen vardır bunlar:
1. Östron (E1):
Menopozdan sonra kadınlarda bulunan tek östrojen çeşididir. Zayıf bir yapısı vardır. Çoğunlukla yap ve kaslarda olmak üzere vücudun birçok dokusunda östron bulunur. Vücut E1 ve E2 tipi östrojenleri birbirine çevirebilir.
2. Östradiol (E2):
Vücutta bulunan en güçlü östrojen hormonudur. Yumurtalıklar tarafından üretilen güçlü bir steroiddir. Bazı jinekolojik kanser türlerinin gelişimine sebep olabildiği düşünülmektedir.
3. Östriol (E3):
Vücut östradiolu kullandıktan sonra ortaya çıkan bir atık bileşendir. En zayıf östrojen hormonudur. Hamilelik dönemi, kadınların östriol miktarlarının fazla olduğu tek dönemdir. E3 hormonu E1 ya da E2 hormonuna dönüştürülemez.
Menopoz döneminde kullanabileceğiniz gıda takviyelerini burada inceleyebilirsiniz.
Östrojen sadece kadınlarda olan bir hormon değildir. Erkekler de östrojene sahiptirler ancak kadınlara göre östrojen miktarları oldukça azdır. Erkeklerde bulunan erkeklik hormonuna testosteron denilmektedir. Kadın vücudu da tıpkı erkeklerin östrojene sahip olması gibi testosterona sahiptir. Ancak erkeklerden daha az miktarda testosteron üretirler.
Östrojenin Faydaları Nelerdir?
Kadınlarda österojen, vücutta aktif olarak çalışan önemli bir hormondur. Aşağıda östrojenin farklı dokular üzerindeki yararlarını sıralıyoruz: (1)
Yumurtalıklar: Östrojen yumurta foliküllerinin büyümesine yardımcı olur.
Vajina: Vajinanın gelişimini, vajina duvarının kalınlaşmasını sağlar; bakteriyal enfeksiyonu engelleyebilmek için vajinadaki asidik dengeyi korur ve vajinanın kayganlaşmasına yardımcı olur.
Fallop Tüpleri: Östrojen, fallop tüplerinin kalın ve kaslı bir yapıya sahip olmasına ve yumurtanın sperme taşınmasına yardımcı olan kasılmaların düzenlenmesine destektir.
Rahim (uterus): Östrojen rahim içini kaplayan mukozayı güçlendirir ve korur. Kan akışı, protein içeriği, enzim aktivitesi ve endometriyumun arttırılmasına yardımcıdır. Östrojen hormonu rahimi oluşturan kasların gelişip büzülmesinde de rol alır. Burada yarattığı kasılmalar doğuma yardımcı olur ve aynı zamanda rahim duvarının adet ile ölü dokuyu atmasına yardımcı olur.
Serviks: Östrojenin, rahim içerisindeki mukus salgılarının düzenlenmesinde rol aldığı düşünülmektedir. Bu durum, sperm hücresi ve yumurtayı harekete geçirerek döllenmenin sağlanmasına yardımcı olur.
Meme Bezleri: Östrojen hormonu memedeki diğer hormonlar ile benzersiz ilişki kurar. Bu sayede ergenlik döneminde meme dokularının büyümesinde, meme ucunun koyulaşmasından, hamilelik döneminde ve emzirmede süt akışından ve sütün durdurulmasından sorumludur.
Ayrıca östrojen hormonu kadın ve erkek bedenindeki temel farklılıkları da yaratır. Kadınlarda pelvis daha geniş ve omuzlar dardır. Kalça ve kalça çevresinde yağ dokusu birikimi daha fazladır. Bu durum kadınların daha yuvarlak hatlara sahip olmasına yardımcı olur. Östrojenin artması ergenlik döneminde kadınların büyümesini yavaşlatır ve insülin duyarlılığını arttırır. Saçları daha kalıcı hale getirirken vücut tüylerini inceltir, ses tonunun incelmesine yardımcı olur ve ses tellerini kısaltır.