Hafızamız kim olduğumuzu belirleyen en önemli unsurlardan biri. Ancak özellikle yaş aldıkça hafıza konusunda sıkıntılar yaşayabiliyoruz. Güzel haber ise bilim insanlarının, beynimizin nöral bağlantıları değiştirme ve büyütme konusundaki inanılmaz kapasitesi hakkında keşifler yapıyor olması. “Nöroplastisite” kavramını hiç duydunuz mu? Kendisini, deneyimlerimize yanıt olarak beynimizin yapı veya işlevinde değişime gitme yeteneği olarak tanımlayabiliriz. Kısaca beyin hücrelerimiz arasındaki bağlantıları yeniden şekillendirmemiz mümkün diyebiliriz.
“Nöroplastisite”den tam olarak yararlanmak için farklı aktivitelerle beynimizi çalıştırmamız ve tabii ki vücudumuza iyi bakmamız gerekiyor. Ancak normalden çok daha fazla unutkanlık yaşıyor ve günlük basit işlerinizi bile tamamlamakta zorlanıyorsanız, doktorunuza danışmanızı öneririz.
Hafızamız, çeşitli pratiklerle ve sağlıklı alışkanlıklarla geliştirilebilir. Günlük hayatınıza kolayca adapte edebileceğiz yöntemleri sıralıyoruz.
Yeni Bir Şeyler Öğrenin
Hafıza gücü tıpkı kas gücü gibidir. Ne kadar çok kullanırsanız, o kadar güçlü olur. Ancak her gün aynı ağırlıktaki dumbbel’ı kaldırıp daha güçlü olmayı bekleyemezsiniz. Kaslarınız gibi beyninizi de zorlamanız gerekir. Yeni bir beceri edinmek, hafıza kapasitenizi güçlendirmeye yardımcı olur.
Sizi konfor alanınızdan çıkmaya zorlayan ve tüm dikkatinizi yönlendirebileceğiniz şeyleri tercih edin. Yeni bir dans türü ya da dil öğrenebilir, sudoku ve satranç gibi oyunları oynayabilirsiniz. Neuropsychologia’da yer alan bir araştırma, birden fazla dil konuşmanın; demans hastalığı olan kişilerde hafıza sorunlarının başlamasını geciktirebileceğini gösteriyor.
Tekrarlayın ve Kendinizi Test Edin
Yeni bir bilgi edindiğimiz zaman onu tekrar ettiğimizde bu bilgiyi kaydetmemiz daha olasıdır.Tekrarlamak, nöronlar arasında oluşturduğumuz bağlantıları güçlendirmeye katkı sağlar.
Duyduklarınızı ya da yazdıklarınızı yüksek sesle tekrarlayın. Ancak iş sadece bununla sınırlı değil. Daha sonra bu bilgiyi yazılı olduğu yere bakmadan hatırlamaya çalışın. Kendinizi test etmek yazılı bilgiyi sürekli içinizden okumaktan daha iyidir. Böylece uzun vadeli ve daha anlamlı öğrenme deneyimi yaşarsınız.
Teknoloji Kaçış Yolunuz Olmasın
Teknolojinin hayatımızı kolaylaştırdığı malum. Ancak zihnimi tembelleştirdiği anlar da olmuyor değil. Bir şeyi hatırlamak istediğinizde elinizin telefona gitmesine hemen izin vermeyin. Öncelikle zihninizde yer alan o bilgileri bulmak için öncelikle biraz efor sarf edin. Bu süreç beynimizdeki nöral yolları destekleyebilir. Otomobilinizi her kullandığınızda GPS açmamayı da deneyebilirsiniz. Kaybolmadığınız sürece, hedefinize kendi kendinize ulaşmaya çalışın. Beyniniz bu meydan okuma için size teşekkür edecektir.
Uykunuzu Alın
Yeterli uyku ve dinlenme olmadığı takdirde beynimizdeki nöronlar aşırı çalışır. Bilgileri koordine etmemiz ve anılara erişmemiz zorlaşır. Cep telefonu ya da TV gibi ekranlardan yayılan mavi ışık, melatonin hormonu üretimimize set vurur. Melatonin hormonu ise uyku döngümüzden sorumludur. Uyku döngümüzün bozulması, uyku kalitemizin de bu durumdan payını almasına neden olur. Yatmadan bir saat önce elektronik cihazlarınızı kapatın ve beyninizin gevşemesine izin verin.
Su için
Su içme tavsiyesini herhalde duymadığımız bir yer yok. Su, beyin hücrelerimizin besinleri kullanmasına yardımcı olur. Hafif miktarda susuzluk (dehidrasyon) yaşamak bile beynimizi etkileyebilir. Journal of the Journal of the American College of Nutrition’da yer alan bir araştırmaya göre hafif miktarda yaşanan dehidrasyon bile hafıza bozukluğuna neden olabiliyor.
Eklenmiş Şekeri Azaltın
Journal of the Alzheimer’s Association’da yer alan bir araştırma; düzenli olarak çok miktarda eklenmiş şeker tüketenlerin, daha az tüketenlere göre daha zayıf hafızaya ve daha düşük beyin hacmine sahip olabileceğini gösteriyor. Eklenmiş şekeri azaltmak sadece hafızanıza yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda genel sağlığınızı da iyileştiriyor.
Beslenme düzeninizi bu yönde geliştirmek için ayrıca Beyin ve Hafıza Sistemine İyi Gelen Yiyecekler başlıklı yazımızı okuyun.
Görselleştirin
Ders kitapları ya da sunumlardaki fotoğraflara, tablolara ve grafiklere dikkat edin. Bir şeyi görselleştirerek anlatmak, çoğu insanın başvurduğu bir yoldur. Öğrenmeye çalışırken yardımcı olacak görsel ipuçlarınız yoksa, kendi kendinize oluşturmayı deneyin.
Önemli bir sunum için hazırlanıyor ve notlarınıza bakmadan sunumu tamamlamak mı istiyorsunuz? Notlarınızı tutarken yanına çizelgeler veya şekiller çizin. Yazılı çalışma materyallerinizde ilgili fikirleri gruplamak için farklı renklerde fosforlu kalemler kullanabilirsiniz.
Aktif Olun
Fiziksel aktivite hem beyninize hem de tüm vücudunuza giden kan akışını artırır. Bu, hafızanızı keskin tutmanıza yardımcı olabilir. Eğer egzersiz yapmak için zamanınız yoksa gün boyunca 10’ar dakikalık yürüyüşler yapabilirsiniz.
Koşu ve yürüyüş performansınızı artıracak ortopedik ürünler için tıklayın.