Formula 1 sürücüleri dünyadaki en fit atletlerden bazılarıdır; fiziksel ve zihinsel hazırlık süreçlerinde eşsiz stratejilere bağlı kalırlar. Çoğu insan, daracık bir araç koltuğunda oturduklarından pilotların çok fazla şey yapmadığını düşünürken; işin perde arkası zorlu bir mücadeleye sahne olur. İşin aslı, motor sporlarının zirvesindeki bir pilot olmak, olağanüstü atletik yeteneklerin ve katı beslenme kurallarının bir kombinasyonunu gerektirir.
En basitinden, 300 km/sa hızla viraj alırken vücudun yediği G kuvveti, pilotun kaskını normalden beş kat daha ağır hissetmesine neden olur -ki bu baskıyı kaldırabilmek oldukça güçlü bir boyun gerektirir. Benzer şekilde çelik gibi bir core bölgesi şarttır. F1 sporcuları uzun mesafeli koşucuların dayanıklılığına sahip olmalıdır; zira tipik bir Grand Prix 90 dakika sürebilmektedir.
F1 Pilotu Neden Formda Olmalı?
Pilotun baş ve kask ağırlığının toplamı yaklaşık 6,5 kg eder. Ani, sürekli frenler ve son hız dönülen virajların yarattığı 5-6 G değerini hesaba katarsanız, pilotun kafasına binen yük neredeyse 30-40 kg’a eşittir. Kullandığımız araçlardan farklı olarak Formula 1 aracı, fren yaparken sürücünün sol bacağıyla büyük bir güç uygulamasını gerektirir ve bu da pedala yaklaşık 80 kg’lık bir güçle tekrar tekrar basmak anlamına gelir. Böylesi bir mücadele için, sürücülerin en yüksek derecede sağlamlık, stabilite ve vücut gücüne ihtiyaçları vardır.
F1 pilotu, her bir katı ayrı koruyucu özelliğe sahip giysiler ve kask ile zırhını kuşanır. Bu kıyafetleri taşımak zaten yeterince zordur. Üzerine bir de Malezya gibi sıcak ülkelerde gerçekleşen yarışlarda direksiyon sallarlar ki, bu gibi parkurlarda kokpit sıcaklığı 50 °C, nem oranı ise %80’lere kadar çıkabilmektedir. Böylesi bir yarışın sonunda F1 pilotu vücut kütlesinden 3 kilograma rahatlıkla veda edebilir. Bu ve benzeri zorlu koşullarla mücadele edebilmek için pilotlar, sıkı beslenme planları ve düzenli dayanıklılık eğitimleriyle yağ seviyelerini sürekli düşük tutarak termoregülasyona yardımcı olmalıdırlar.
Beslenme ve antrenman programlarına bakıldığında, bir F1 pilotunun olimpik sporcudan neredeyse farkı yok gibidir. Ancak ciddi bir farkla onlardan ayrılırlar: pilotlar yılın sadece belirli birkaç gününde yüksek performans gösterirler. Kokpit dışında geçen bütün bir süreyi ise, vakti geldiğinde en iyi performansı sergileyebilmek için sürekli çalışarak geçirmeleri gerekir.
Güç ve Dayanıklılık Antrenmanı
F1 pilotları genellikle dayanıklılık antrenmanlarını sabahları yaparlar ve antrenmanlarında bisiklet, koşu, kürek çekme, yüzme ve hatta kros kayağı gibi çok yönlü bir yaklaşımın tadını çıkarırlar. Tüm seçkin sporcular gibi, antrenmanın yoğunluğu ve hacmi, toparlanmayı optimize etmek ve atletik potansiyeli en üst düzeye çıkarmak için günlük olarak dikkatli bir şekilde manipüle edilir. Sürücüler ayrıca, dayanıklılık seanslarına rehberlik etmesi için kalp atış hızı monitörlerini kullanırlar. Bu, özellikle bir yarışın koşullarını ve süresini taklit edebilmek açısından yararlı bir taktiktir.
Dikkatle tasarlanmış programlar, pilotun sezon boyunca gelişmesini sağlayarak önündeki yarışlar boyunca rekabete devam edebilmesi için hedefe yönelik aşamalara ayrılır. Omuz ve boyun bölgesinin güçlü olması özellikle önemlidir, çünkü aracın içinde sürücünün kafası sürekli hareket halindedir ve kafasını hareketsiz tutacak bir desteği de yoktur. Bunun için kendi vücut ağırlıklarını kullandıkları antrenmanlar yaptıkları gibi seated row, shoulder shrug, lateral raise, pull-up, push-up ve çeşitli sağlık topu hareketleri ile stabilite egzersizlerine de yoğunlaşırlar.
F1’in Yeni Süper Starı Max Verstappen’ın Sırları
Max Verstappen, şu anda Hollanda Bayrağı altında Red Bull Racing ile sürüş yapan bir Belçikalı-Hollandalı F1 pilotu. Genç yetenek 2014 yılında Scuderia Toro Rosso ile F1 yolculuğuna başladı ve toplamda 4 Grand Prix galibiyeti aldı. Aslında, F1 tarihinin en genç pilotu ve aynı zamanda en genç Grand Prix galibi. İlk galibiyeti 2016 Spani Grand Prix iken sonuncusunu 2019 Brezilya GP’sinde almıştı.
Verstappen, Instagram’da düzenli olarak egzersiz videolarını ve resimlerini paylaşıyor. Kendini güçlü ve sağlam tutmak için, halterle ağırlık antrenmanları yapıyor. Denge kontrolü üzerinde çalışmak için squat ve lunge gibi egzersizlere yoğunlaşıyor. Max ayrıca core bölgesi ile sırtını güçlendiren yüksek tekrarlı antrenmanlara yer veriyor.
Spor salonuna gitmekten hoşlanmadığını söyleyen Max, evine ufak bir salon kurmuş.
“Evde eğitimim için ihtiyacım olan her şeye sahibim: Bir wattbike, ski skike, çeşit çeşit ağırlıklar ve bir sürü denge aleti. Açıkçası çok kaslı olamayız; çünkü çok ağır olmamamız gerekiyor. Bunun dışında boyun eğitimi çok önemli. Boynumun etrafından kendimi asabildiğim bir koşum takımım var ve onunla çeşitli hareketler çalışıyorum.” diyor ve ekliyor; “Evde gerçek bir araba gibi içine oturabildiğiniz bir makinem var. Kafanıza gerçek bir kask takıyorsunuz; ve başınız ve boynunuzla ağırlık çekiyorsunuz, oldukça iyi bir egzersiz.”
Gerçek bir F1 pilotu gibi egzersiz yapmak istemez miydiniz?
Türkiye’nin motor sporları tarihindeki en başarılı sporcularından Ayhancan Güven’in 10 adımlık dayanıklılık antrenmanını denemek için tıklayın!