Doğal ve hijyenik beslenmenin ön plana çıktığı günümüzde, yanında yemek taşıyanların sayısı da artıyor. Yemek taşımak hem hijyeninden emin olduğunuz hem de içeriğini tam tamına bildiğiniz bir besin tüketmenizi sağlıyor. Yanınızda yemek taşımıyorsanız buz dolabında saklamak için kullandığınız saklama kaplarınız mutlaka vardır. Bu kaplar yemeğinizi bir süreliğine korurken içeriğindeki maddeler ve yemeğiniz arasında maddesel bir alışveriş oluşabiliyor. Bu nedenle yemeğinizin içeriğinin sağlıklı olması kadar, onu taşıyan kapların da sağlıklı malzemelerden oluşması önemli.
Yemek saklama kaplarının 3 ana görevi vardır: Biyolojik, kimyasal ve fiziksel olarak yemeğinizi en iyi şekilde saklayabilmek. Biyolojik koruma, yemeğinize bulaşabilecek mikroorganizmalara karşı bir bariyer oluşturma görevi görür. Böcekler ve her türlü zararlı canlının ulaşabilmesini engeller ve böylelikle hastalıklara karşı da koruma sağlar. Yemeğin bayatlamasını engeller ve iç ortamının korunmasını destekler. Kimyasal koruma; yemeğinizi oksijen, nem ve ışığa karşı koruma anlamına gelir. Bu maddelerden herhangi biri yemeğinizin kompozisyonunu bozabilir. Cam ve metal kaplar kimyasal korumayı oldukça iyi bir şekilde gerçekleştirir. Plastik kaplar da bu konuda iyi bir iş çıkarır; ancak cam ve metale karşı biraz daha geçirgendir. Fiziksel koruma ise; yemeğinizi taşırken oluşabilecek ezilme, aşınma gibi durumlara karşı korur.
1. Plastikler
Dünya üzerinde üretilen plastiklerin %60’ı yemek paketlenmesi için kullanılıyor. Plastikler üretilirken kullanılan birtakım kimyasal maddeler, saklama kaplarından yemeklere geçiyor. Bunun yanı sıra üretimde kullanılan kimyasal maddeler dışında plastik kaplarda farklı toksik maddelere de rastlanabiliyor. Bu durum, insanlarda toksik yükün artmasına ve hormon düzensizlikleri riskinin oluşmasına yol açabiliyor. Plastiklerin yalnızca sağlığımız için olumsuz etkisinin olduğunu söylemek yeterli olmaz. Dünyamız için de plastik kullanımının artışı oldukça tehlikeli. Okyanuslarda ve denizlerde biriken plastik atıklar su kirliliğine ve ekolojik sistemin bozulmasına yol açıyor. Plastik alternatifler yerine ise çevre dostu kaplar mevcut. Bunlar genellikle biyolojik olarak parçalanabilen, yeniden kullanılabilen, tehlikeli kimyasal içermeyen bitkisel bazlı maddelerden oluşuyor.
2. Cam Kaplar
Camdan yapılmış yemek kaplarının uzun bir tarihi geçmişi vardır. Milattan önce 3000 yılına kadar dayanan geçmişi, camların şimdiye dek yaygın olarak tercih edilen malzemelerden olduğunu gösterir. Cam kaplar; ısıya dayanıklı, tekrar tekrar kullanılabilir ve yeniden dönüştürülebilir. Dış faktörlere karşı yüksek koruma sağlayan ve toksik madde geçişinin minimum olması sebebiyle güvenilir bir saklama yoludur. Cam kaplar sızdırma riski yüksek olduğu için çoğunlukla silikon bir klips barındırırlar. Kap tercihi yaparken bu silikon maddenin BPA içermemesine özen gösterilmelidir. Bunun sebebi BPA maddesinin hormonal bozukluklara yol açabilen bir madde olmasıdır.
3. Paslanmaz Çelik
Paslanmaz çelik kaplar ısıya dayanıklıdır ve paslanmaması nedeniyle iyi bir besin saklama seçeneğidir. Ayrıca yeniden kullanabilir oldukları için sürdürülebilirliği de destekler. Cam kaplarda olduğu gibi paslanmaz çelik kaplar da sızdırmaması amacıyla kullanılan silikon kapak maddelerin BPA içermemesine dikkat edilmelidir.
4. Bambu
Bambudan yapılan kaplar gittikçe popüler olmaya devam ediyor. Bitkisel bazlı olan yapısı sayesinde sürdürülebilirliğe katkı sağlayan kaplar aynı zamanda ısıya karşı da dayanıklıdır. Plastik harici malzeme kullanmak isteyenler için iyi bir opsiyon olan bambudan yapılan kapların ömür süresi cam ve paslanmaz çeliğe oranla biraz daha azdır.
5. Pirinç Kabuğu
Pirinç kabuğu ile yapılan kırılmaz yemek kapları pirinç çiftçiliğinden elde edilen ürünlerdir. Pirincin bitkisel bazlı olması, yenilenebilir özelliği bir avantajdır. Aynı zamanda düşük maliyetli oluşu üreticiler için iyi bir alternatif oluşturur. Ülkemizde pirinç kabuğu ile yapılan yemek kaplarına çeşitli dükkanlarda rastlayabilirsiniz. Yapılan bir çalışmada pirinç kabuğu üretiminin çevre kirliliğini azalttığı görülmüştür.
7. Jelatin
Jelatin filmler diğer gösterilen faydalı saklama kapları gibi iyi tercihlerden biridir. FDA’ya göre jelatin bir gıda katkı maddesi olarak zararsız görülüyor. Güvenilir bir koruma sağlaması, toksik olmaması ve düşük maliyetli olması tercih edilme sebeplerinden bazılarını oluşturuyor. Jelatin filmler helikobakter pilori gibi enfeksiyona sebebiyet verici mikroorganizmalara karşı koruma oluşturan antimikrobiyal selüloz içeriyor.
Plastik kaplar yerine tercih edilebilecekler cam kaplar, paslanmaz çelik,
bambu ve pirinç kabuğundan yapılmış yemek kaplarıdır. Ancak plastiklerden her ne kadar kaçınsak da, yüksek düzeyde üretimi olan ve günlük hayatımızda karşımıza çıkan bir malzemedir. Düşük maliyetli oluşu, uzun ömür sağlaması, kırılmaz oluşu bu malzemenin çok sık kullanılmasının birkaç sebebidir. Buna karşın daha az çevre kirliliği ve sürdürülebilir bir yaşam için en fazla kaçınmamız gereken plastik malzemeler; tek kullanımlık plastikler, BPA içerenler, paket serviste kullanılan plastik malzemelerdir. Kendinize en uygun saklama kabını bulamk için fitmoda.com adresinde yer alan ürünleri inceleyebilir, güvenle satın alabilirsiniz. Ayrıca, “Besleyici İçerikleri ile Spor Sonrası Beslenme Menüsü” yazımıza göz atarak, spor sonrası tüketmek üzere hazırlayabileceğiniz fit menüler hakkında da fikir sahibi olabilirsiniz.
Kaynaklar: onlinelibrary.wiley.com, healthline.com