Erkek menopozu olarak da bilinen andropoz hakkında neler biliyorsunuz? Çoğunlukla testosteron hormonu ve yaş üzerinde oluşan değişiklikler ile gelen andropoz belirtileri nelerdir? Birçok 50 yaş üzeri erkeğin tanışmış olduğu andropoz tedavi edilebilir mi? Tüm bu soruların yanıtlarını kaynaklar eşliğinde sizlere açıklamak istiyoruz.
Andropoz Nedir?
Testosteron, kalın ses, yüksek kas oranı, vücut kılları gibi erkeklerin birçok fiziksel özelliklerinin oluşmasını sağlayan hormondur. Erkeklik hormonu olarak da bilinir. Erkeklerin yaşlanması ile birlikte vücuttaki sperm üretimi ve testosteron hormonu üretimi azalmaya başlar. Bunun sonucunda da erkeklerde bir takım fiziksel ve psikolojik semptomlar görülmeye başlar. Bu oldukça doğal bir süreçtir ve 30 yaşını geçen her erkekte on yılda bir testosteron hormonlarında yaklaşık %10’luk düşüş yaşandığı düşünülmektedir. Andropoz her erkeğin doğal bir şekilde karşılaşacağı bir durum olsa dahi andropoz kaç yaşında başlar sorusunun net bir cevabı bulunmamaktadır. 50’li yaşlar ile hissedilmeye ya da net bir şekilde gözlemlenmeye başlasa bile bazı erkekler bu durumu 80 yaşında yaşamaya başlayabiliyorlar. O yüzden bu konu ile ilgili tek bir cevap vardır diyemeyiz.
Andropoz ne demek sorusuna geri dönecek olursak andropoz; testosteron hormonunun düşmesi ile birlikte görülmeye başlanan bir durumdur. Kadınların yaşadığı menopozdan farklı olarak andropoz daha kademeli ve yavaş yaşanmaktadır. 50’li yaşlarında olan erkeklerin yaklaşık %30’u düşük testosteron seviyelerine bağlı andropoz yaşayabilir. Andropoz döneminde olan kişiler andropoza bağlı birçok semptoma sahip olabileceği gibi bazı sağlık durumları açısından da risk altında kalırlar. Bu sağlık problemleri arasında osteoporoz (kemik erimesi) da bulunmaktadır.
Erkeklerde Andropoz Belirtileri
Yukarıda da belirttiğimiz gibi testosteron seviyelerinin düşük olması en önemli andropoz belirtisidir. Ancak her zaman erkeklerde andropoz testosteron düşüklüğüne bağlıdır diyemeyiz. Bazı etmenler testosteron seviyeleri üzerinde negatif etkilere sebep olabilir. Bunlardan en önemlisi ise “sex hormone binding globulin” (SHBG) hormonudur. Bu hormon kana karışan testosteronu tutarak kullanılan testosteron miktarını azaltır. Yaşla beraber SHBG hormonunun seviyesi artmaktadır. SHBG ile alıkonulmayan testosteron kanda vücudun kullanabileceği şekilde bulunur. Biyolojik olarak yararlanılabilir.
Erkeklerde andropoz belirtileri görüldüğünde kan testi ile kandaki testosteron miktarları kontrol edilir. Doktorlar yaptıkları bu tahliller ile biyolojik olarak yararlanılabilen testosteron miktarını ölçer. Andropozun belirtileri kimi zaman yaşlılığa bağlı genel sağlık belirtileri ile karıştırılabileceğinden ötürü bu tip kan tahlillerinin yapılması doğru tanı ve tedavi için oldukça önem taşır. Eğer kanda yetersiz miktarda testosteron görülürse bu; fiziksel ve mental semptomların, yorgunluğun ve değişken ruh halinin sebebi olabilir.
Andropoz belirtileri ve bu belirtilerin yoğunlukları kişiden kişiye değişiyor olabilmesine rağmen aşağıdaki liste sıklıkla karşılaşılan andropoz belirtilerdini göstermektedir: (1)
- Azalan cinsel performans
- Ereksiyonun eskisi kadar uzun sürmemesi ve erekte olmada zorlanma
- Enerji düşüklüğü ve yorgunluk
- Depresyon
- Rahatsızlık hissi ve ruh halinde değişkenlikler
- Kas kütlesi ve gücünde kayıp
- Vücut yağ oranında artış
- Sıcak basması
Bunların haricinde testosteron seviyelerinde büyük oranda kayıp yaşanması ya da andropozun ilerlemesi; kardiyovasküler sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve osteoporoz (kemik yoğunluğunun azalması ve kemiklerin kırılganlaşmaya başlaması) gibi kemik sağlığını tehdit edebilecek hastalıkların başlamasına yol açabilir. Bu yönleri ile birlikte andropoz, kadınların yaşadığı menopoz ile benzeşebilmektedir. Ancak kadınların yaşadığı menopoz yıllara yayılan bir süreç olmaktan ziyade bir anda belirtilerini göstermeye başlar.
Andropoz durumu kontrol altına alınabilir ve doktorunuz ile uygulayacağınız doğru tedavi sayesinde ilerlemesi durdurulabilir. Bunun için belirtilerden şüphelendiğiniz takdirde bir ürolog ile durumu görüşmeniz gerekmektedir. Testosteron tedavileri ile andropozun etkilerini hafifletebilirsiniz. Çoğu erkek bu konuyu konuşmaktan çekindiğinden dolayı tedavi görmekten de kaçınmaktadır ancak bu kaçış, andropozun hayat kalitenizi aşağı çekmesinden başka bir yere varmayacaktır. Bu sebeple hem cinsel sağlığınız hem genel sağlığınız hem de mental durumunuz açısından andropoz şüphenizi doktorunuz ile görüşmenizi tavsiye ederiz.