WHEY PROTEİNİ NEREYE KOŞUYOR – II
Whey’in fiyatı sürekli artıyor ama kesenizi zorlamadan kas yapmak da zor değil…
YAZI: Dr. Jim Stoppani
Eğer kas yapmak hakkında biraz bir şeyler biliyorsanız whey proteininin listenize eklemeniz gereken ilk takviye olduğunu da bilirsiniz. Tüketebileceğiniz yüksek kaliteli proteinlerden biridir ve özellikle antrenmanlar civarında alındığında çok etkilidir. Ama sizin de fark etmiş olacağınız gibi whey proteininin fiyatı durmadan artıyor. Bunun nedenini ve protein tüketiminden fedakarlık etmeden maliyetleri nasıl aşağı çekeceğinizi anlamanız için sizlere whey’in bir çiftlikten size geliş macerasını anlatmaya karar verdik.
KONSANTRE ve İZOLATLAR
Peynir yapımından geri kalan whey süzüntüsünün sadece yüzde 15’i whey’dir, kalanı laktoz (süt şekeri) ve yağdır. Bu karbonhidrat ve yağın büyük bölümünü almak için whey, ultra filtreleme denen bir dizi filtreleme işlemine tabi tutulur. Geriye kalan şey whey proteini konsantresidir ve yüzde 80’i protein olduğundan WPC-80 olarak adlandırılır.
Bu son ürün iki seçenek sunar. WPC’nin çoğu whey konsantresi olarak kalır ama bunun küçük bir bölümü daha titiz bir filtreleme işleminden geçerek whey protein izolatı elde edilir (ağırlık çalışanlar için proteinde son nokta). Yüzde 90 ya da daha fazla protein içeren bir ürünü elde etmek için daha fazla yağ ve laktoz çıkarılır ama pahalı bir işlemdir.
Whey izolatı yapmak için mikrofiltreleme işlemi uygulanır ki bu işlem son derece pahalıdır ve sürekli değiştirilmesi gereken filtrelere ihtiyaç duyar (diğer bir seçenek de benzer şekilde karmaşık olan ion-exchange chromatography’dir). Bu nedenle whey proteini izolatının fiyatı konsantreden çok daha yüksektir ve sizin de çoktan tahmin ettiğiniz gibi konsantre de zaten ucuz sayılmaz.
SON MALİYET
İster WPC-80 isterse whey protein izolatı olsun üretimin son safhası sprey kurutmadır. Protein sıvısı bir atomizere yüklenir ve orada minik parçalara ayrılır. Bu parçalara sıcak hava üflenerek nemi kurutulur ve geriye sadece protein tozu kalır. En kaliteli whey proteinleri instantizing denen bir işleme daha tabi tutularak sıvı içinde daha iyi karışması ve topak olmaması sağlanır. Ardından protein tozu paketleri besin takviyesi firmalarına ve diğer gıda üreticilerine satılır.
Her geçen gün daha fazla hazır gıda ürünleri whey’le takviye edilmektedir. Evet, her türlü gıda üreticisi firma en basit gofretlerde bile whey’i kullanmaktadırlar. Gıda firmaları, bildiğimiz besin takviyesi üreticilerinden daha fazla whey talep ettikçe rekabet buna bağlı olarak daha da kızışmakta ve fiyatları arttırmaktadır. Ayrıca son dönemde artık şampuanlara bile “Arginine” karıştırılmaya başlandı ve hiç gecikmeden arginine fiyatları %30 ve %40 civarında arttı. Önümüzdeki günlerde daha da artacak gibi görünüyor. Bir şampuan firmasının başlamasıyla birlikte diğer markalar da bunu takip edeceklerdir. Ayrıca yoğun talep karşısında arginine üretimine ağırlık veren firmalar glutamin üretimini azaltınca bu sefer de glutamin fiyatları yükseldi.
Önümüzdeki günler bu fiyatların daha fazla artacağını göstermektedir.